ETTTTT
•
31 Oct 2007, 20:55
•
Journals
MY ET doesnt work anymore so pls someone upload the following files because i googled my ass of and i didnt find them..(you can find them in your etmain)
"mp_bin"
"nexus.pk3"
"pak1"
"pak2"
just pm the link here
"mp_bin"
"nexus.pk3"
"pak1"
"pak2"
just pm the link here
(>'.')
(~(")(")
Research Paper, Essay on History Essays, The Longest Day
Free study resources: Free term papers and essays on History Essays
We are offering free complimentary access to thousands of free essays and term papers on almost every subject imaginable. The free History Essays essays do not interfere with our services: We know how much people like free resources and just want to keep the visitors on our site and illustrate the advantages of our services by exposing the drawbacks of using free resources. Please note that the free papers hosted on this site have been donated by college students. Those are not our writers' products and are not indicative of the quality of our services. To examine the real quality of our services please visit the Work Samples page.
Free essays and term papers take a lot of time to find and tweak
There are thousands of free essays on-line, however, browsing through categories takes forever to finally locate the right piece. Moreover, free History Essays papers are rather outdated and most likely will feature neither current research nor correct citations. The structure of the papers will make you spend hours to tweak in order to finally match your professor's instructions.
Errors, typos, incorrect grammar and word choice
If you want to do your project all by yourself, we can respect that. You are free to use our free papers and tell your friends about our site. You will need to spend hours because the papers are presented on as-is basis and we do not guarantee them to be any good. They may contain errors, types, incorrect grammar, incorrect sources, poor research, to name just a few.
Use our services to save time and grade
If you are not willing to spend hours browsing through our essay collection and need services of a qualified writer, you can order custom term papers or custom essays on absolutely any subject. You won't have to rewrite the paper because our writer will write a brand new paper in accordance with your instructions. Buy Custom Term Paper...
Essay/Term paper: The longest day
Essay, term paper, research paper: History Essays
See all college papers and term papers on History Essays
Need a different (custom) essay on History Essays? Buy a custom essay on History Essays
Need a custom research paper on History Essays? Click here to buy a custom term paper.
The Longest Day Few of God's miracles cause protests in the "scientific" community like the account of Joshua's long day - when God made the sun and moon to stand still. But science and modern technology have done more to verify this phenominal biblical fact than they have to refute it. Common sense would say it is impossible for such a major disruption to occur and not totally destroy the precise, perfect balance in the solar system. But given a God, who created the heavens and the earth, who established the rotation of the planets and stars to the fraction of a second, making the earth stop rotating for 24 hours is not such a difficult task. Yet, computer scientists in the space program and mathematicians - one a former professor at Yale University - have discovered that a whole day has been unaccountably added in time. The positions of the moon, sun, and planets have to be calculated precisely for all space shots to avoid problems in establishing the satellite's orbit. The orbit has to be calculated for the life of the satellite to avoid its running into something else in space. Using computers, scientists can tell the exact location of the planets and their moons for years into the future. By the same means, they have been able to backtrack and determine these specific locations in the past. It was during one such search that the extra day appeared. From various accounts of the incident, it appears that something "did not compute." The extra day was just there. There was no computer malfunction; there was no explanation for the interruption of normal time patterns. When this apparent error appeared and no explanation was forthcoming, one of the scientists related that he had studied in Sunday School about time standing still. A preposterous idea to scientists, but faced with no other explanation, they asked him to show them the story. In the story in the tenth chapter of the book of Joshua, Joshua had asked God to make the sun and moon stand still to enable Joshua to defeat his enemies. Joshua 10:13 says, "And the sun stood still, and the moon stayed, until the people had avenged themselves upon their enemies... So the sun stood still in the midst of heaven, and hasted not to go down about a whole day." There was the extra day that science couldn't account for. But scientists are more exact than that. The term, "about a whole day" was not close enough for them. They rechecked their computers, going back to the time when the story was written. Their calculations showed that the time the sun stood still was 23 hours and 20 minutes. It was not a whole day. This forty minutes was significant to the computer experts with their penchant for precision. A missing forty minutes would throw things off for years into the future. The former Sunday School pupil piped up again, saying he knew of another Bible story where the sun traveled backward. This possibility was even more bizarre than the sun standing still, said his skeptical, fellow scientists. But they agreed to hear him out, even if only to prove him wrong. They got out the Book again and turned to II Kings 20 and read about Hezekiah on his death bed. The prophet Isaiah told Hezekiah he would not die, but Hezekiah required a sign from God. So, Isaiah proposed to have God move the sun forward 10 degrees. In verse 10, Hezekiah says, "It is a light thing for the shadow to go down ten degrees: nay, but let the shadow return backward ten degrees." Isaiah called upon God and the shadow on the sun dial moved back 10 degrees. Ten degrees is exactly 40 minutes. These 40 minutes in II Kings, combined with the 23 hours and 20 minutes in Joshua, account forn the extra day - the 24 God given hours that space travelers will have to include in their calculations. From - Christian Science Monitor & The Evangelist
From Wikipedia, the free encyclopedia
• Ten things you may not know about Wikipedia •
Jump to: navigation, search
"Talk page" redirects here. For talk pages on Wikipedia, see Wikipedia:Talk page.
"Wiki wiki" redirects here. For other uses, see Wiki (disambiguation).
It has been suggested that Guerilla wiki be merged into this article or section. (Discuss)
Look up Wiki in
Wiktionary, the free dictionary.
A wiki is computer software that allows users to easily create, edit and link web pages. Wikis are often used to create collaborative websites, power community websites, and are increasingly being installed by businesses to provide affordable and effective Intranets or for use in Knowledge Management. Ward Cunningham, developer of the first wiki, WikiWikiWeb, originally described it as "the simplest online database that could possibly work".[1] One of the best-known wikis is Wikipedia.[2]
Contents
show hidden text
* 1 History
* 2 Trustworthiness
* 3 Characteristics
o 3.1 Editing wiki pages
o 3.2 Controlling changes
o 3.3 Security
o 3.4 Navigation
o 3.5 Linking and creating pages
o 3.6 Searching
* 4 Wiki software architecture
* 5 Wiki communities
* 6 Wikis and content management systems
* 7 See also
* 8 Notes
* 9 References
* 10 External links
History
Main article: History of wikis
Wiki Wiki bus at Honolulu International Airport
Wiki Wiki bus at Honolulu International Airport
WikiWikiWeb was the first site to be called a wiki.[2] Ward Cunningham started developing WikiWikiWeb in 1994, and installed it on Internet domain c2.com on March 25, 1995. It was named by Cunningham, who remembered a Honolulu International Airport counter employee telling him to take the so-called "Wiki Wiki" Chance RT-52 shuttle bus line that runs between the airport's terminals. According to Cunningham, "I chose wiki-wiki as an alliterative substitute for 'quick' and thereby avoided naming this stuff quick-web."[3][4] Wiki Wiki is a reduplication of wiki, a Hawaiian-language word for fast. The word "wiki" (/wiːkiː wiːkiː/) is a shorter form of wiki wiki.
Cunningham was in part inspired by Apple's HyperCard. Apple had designed a system allowing users to create virtual "card stacks" supporting links among the various cards. Cunningham developed Vannevar Bush's ideas by allowing users to "comment on and change one another's text".[2][5] In the early 2000s, wikis were increasingly adopted in enterprise as collaborative software. Common uses included project communication, intranets, and documentation, initially for technical users. Today some companies use wikis as their only collaborative software and as a replacement for static intranets. There may be greater use of wikis behind firewalls than on the public Internet.
On March 15, 2007, wiki entered the Oxford English Dictionary Online.[6]
Trustworthiness
Critics of open-source wiki systems argue that these systems could be easily tampered with; while proponents argue that the community of users can catch malicious content and correct it.[2] Lars Aronsson, a data systems specialist, summarizes the controversy as follows:
“ Most people, when they first learn about the wiki concept, assume that a website that can be edited by anybody would soon be rendered useless by destructive input. It sounds like offering free spray cans next to a grey concrete wall. The only likely outcome would be ugly graffiti and simple tagging, and many artistic efforts would not be long lived. Still, it seems to work very well.[7] ”
Characteristics
A wiki enables documents to be written collaboratively, in a simple markup language using a web browser. A single page in a wiki is referred to as a "wiki page", while the entire body of pages, which are usually highly interconnected via hyperlinks, is "the wiki". A wiki is essentially a database for creating, browsing and searching information.
A defining characteristic of wiki technology is the ease with which pages can be created and updated. Generally, there is no review before modifications are accepted. Many wikis are open to the general public without the need to register any user account. Sometimes session log-in is requested to acquire a "wiki-signature" cookie for autosigning edits. Many edits, however, can be made in real-time, and appear almost instantaneously online. This can lead to abuse of the system. Private wiki servers require user authentication to edit, sometimes even to read pages.
Editing wiki pages
Traditionally content structure and formatting on wikis is implemented with a simplified markup language, sometimes known as "wikitext". For example, starting a line of text with an asterisk ("*") is often used to code an item in a bulleted list. Style and syntax of wikitexts can vary a great deal among wiki implementations, some of which also allow HTML tags.
The reasoning behind this design is that HTML, with its many cryptic tags, is not especially human-readable. The actual text content is hard to read within HTML, making it difficult to edit. Wikis therefore favour plain-text editing with a few simple conventions of wikitext for structure and style.
MediaWiki syntax Equivalent HTML Rendered output
"Take some more tea," the March Hare said to Alice, very earnestly.
"I've had nothing yet," Alice replied in an offended tone: "so I can't take more."
"You mean you can't take ''less''," said the Hatter: "it's very easy to take ''more'' than nothing." <p>"Take some more tea," the March Hare said to Alice, very earnestly.</p>
<p>"I've had nothing yet," Alice replied in an offended tone: "so I can't take more."</p>
<p>"You mean you can't take <i>less</i>," said the Hatter: "it's very easy to take <i>more</i> than nothing."</p>
"Take some more tea," the March Hare said to Alice, very earnestly.
"I've had nothing yet," Alice replied in an offended tone: "so I can't take more."
"You mean you can't take less," said the Hatter: "it's very easy to take more than nothing."
(Quotation above from Alice's Adventures in Wonderland by Lewis Carroll)
Although limiting access to HTML and Cascading Style Sheets (CSS) of wikis limits user ability to alter the structure and formatting of wiki content, there are some benefits. Limited access to CSS promotes consistency in the look and feel and having JavaScript disabled prevents a user from implementing code, which may limit access for other users.
Increasingly, wikis are making "WYSIWYG" ("What You See Is What You Get") editing available to users, usually by means of JavaScript or an ActiveX control that translates graphically entered formatting instructions, such as "bold" and "italics", into the corresponding HTML tags or wikitext. In those implementations, the markup of a newly edited, marked-up version of the page is generated and submitted to the server transparently, and the user is shielded from this technical detail. WYSIWYG editors of wikis have nowhere near the capabilities of the average word processor and usually do not produce good code.
Many implementations (for example MediaWiki) allow users to supply an "edit summary" when they edit a page. This is a short piece of text (usually one line) summarizing the changes. It is not inserted into the article, but is stored along with that revision of the page, allowing users to explain what has been done and why; this is similar to a log message when committing changes to a revision control system.
Most wikis keep a record of changes made to wiki pages; often every version of the page is stored. This means that authors can revert to an older version of the page, should it be necessary because a mistake has been made or the page has been vandalised.
Controlling changes
History comparison reports highlight the changes between two revisions of a page.
History comparison reports highlight the changes between two revisions of a page.
Wikis are generally designed with the philosophy of making it easy to correct mistakes, rather than making it difficult to make them. Thus, while wikis are very open, they provide a means to verify the validity of recent additions to the body of pages. The most prominent, on almost every wiki, is the "Recent Changes" page—a specific list numbering recent edits, or a list of all the edits made within a given time frame.[8] Some wikis can filter the list to remove minor edits and edits made by automatic importing scripts ("bots").[8]
From the change log, other functions are accessible in most wikis: the Revision History showing previous page versions; and the diff feature, highlighting the changes between two revisions. Using the Revision History, an editor can view and restore a previous version of the article. The diff feature can be used to decide whether or not this is necessary. A regular wiki user can view the diff of an edit listed on the "Recent Changes" page and, if it is an unacceptable edit, consult the history, restoring a previous revision; this process is more or less streamlined, depending on the wiki software used.[8]
In case unacceptable edits are missed on the "Recent Changes" page, some wiki engines provide additional content control. It can be monitored to ensure that a page, or a set of pages, keeps its quality. A person willing to maintain pages will be warned of modifications to the pages, allowing him or her to verify the validity of new editions quickly.[8]
Security
The open philosophy of most wikis, allowing anyone to edit content, does not ensure that all editors are well-meaning. Vandalism can be a major problem[citation needed]. In larger wiki sites, such as those run by the Wikimedia Foundation, vandalism can go unnoticed for a period of time. Wikis by their very nature are susceptible to intentional disruption, known as "trolling". Wikis tend to take a soft security[9] approach to the problem of vandalism; making damage easy to undo rather than attempting to prevent damage. Larger wikis often employ sophisticated methods, such as bots that automatically identify and revert vandalism and JavaScript enhancements that show how many characters have been added in each edit. In this way vandalism can be limited to just "minor vandalism" or "sneaky vandalism", where the characters added/eliminated are so few that bots don't identify them and users don't pay much attention to them.
The amount of vandalism a wiki receives depends on how open the wiki is. For instance, some wikis allow unregistered users, identified by their IP addresses, to edit content, whilst others limit this function to just registered users. What most wikis do is allow IP editing, but privilege registered users with some extra functions to lend them a hand in editing; on most wikis, becoming a registered user is very simple and can be done in seconds, but detains the user from using the new editing functions until either some time passes, as in the English Wikipedia, where registered users must wait for three days after creating an account in order to gain access to the new tool, or until several constructive edits have been made in order to prove the user's trustworthiness and usefulness on the system, as in the Portuguese Wikipedia, where users require at least 15 constructive edits before authorization to use the added tools. Basically, "closed up" wikis are more secure and reliable but grow slowly, whilst more open wikis grow at a steady rate but result in being an easy target for vandalism. A clear example of this would be that of Wikipedia and Citizendium. The first is extremely open, allowing anyone with a computer and internet access to edit it, making it grow rapidly, whilst the latter requires the users' real name and a biography of themselves, affecting the growth of the wiki but creating an almost "vandalism-free" ambiance.
Navigation
Within the text of most pages there are usually a large number of hypertext links to other pages. This form of non-linear navigation is more "native" to wiki than structured/formalized navigation schemes. That said, users can also create any number of index or table of contents pages, with hierarchical categorization or whatever form of organization they like. These may be challenging to maintain by hand, as multiple authors create and delete pages in an ad hoc manner. Wikis generally provide one or more ways to categorize or tag pages, to support the maintenance of such index pages.
Most wikis have a backlink feature, an easy way to see what pages link to the page you're currently on.
It is typical in a wiki to create links to pages that do not yet exist, as a way to invite others to share what they know about a subject new to the wiki.
Linking and creating pages
Links are created using a specific syntax, the so-called "link pattern" (also see CURIE).
Originally, most wikis used CamelCase to name pages and create links. These are produced by capitalizing words in a phrase and removing the spaces between them (the word "CamelCase" is itself an example). While CamelCase makes linking very easy, it also leads to links which are written in a form that deviates from the standard spelling. CamelCase-based wikis are instantly recognizable because they have many links with names such as "TableOfContents" and "BeginnerQuestions". It is possible for a wiki to render the visible anchor for such links "pretty" by reinserting spaces, and possibly also reverting to lower case. However, this reprocessing of the link to improve the readability of the anchor is limited by the loss of capitalization information caused by CamelCase reversal. For example, "RichardWagner" should be rendered as "Richard Wagner", whereas "PopularMusic" should be rendered as "popular music". There is no easy way to determine which capital letters should remain capitalized. As a result, many wikis now have "free linking" using brackets, and some disable CamelCase by default.
Searching
Most wikis offer at least a title search, and sometimes a full-text search. The scalability of the search depends on whether the wiki engine uses a database. Indexed database access is necessary for high speed searches on large wikis. Alternatively, external search engines such as Google can sometimes be used on wikis with limited searching functions in order to obtain more precise results. However, a search engine's indexes can be very out of date (days, weeks or months) for many websites.
Wiki software architecture
Nearly all wikis are implemented as server software. However, some have been implemented purely on the client-side using Javascript, and some have been built on top of peer-to-peer networks.
Wiki communities
Many wiki communities are private, particularly within enterprises. They are often used as internal documentation for in-house systems and applications. The "open to everyone", all-encompassing nature of Wikipedia is a significant factor in its growth, while many other wikis are highly specialized.
There also exist WikiNodes which are pages on wikis that describe related wikis. They are usually organized as neighbors and delegates. A neighbor wiki is simply a wiki that may discuss similar content or may otherwise be of interest. A delegate wiki is a wiki that agrees to have certain content delegated to that wiki.
One way of finding a wiki on a specific subject is to follow the wiki-node network from wiki to wiki; another is to take a Wiki "bus tour," for example: Wikipedia's Tour Bus Stop. Domain names containing "wiki" are growing in popularity to support specific niches.
For those interested in creating their own wiki, there are many publicly available "wiki farms", some of which can also make private, password-protected wikis. PeanutButterWiki, Socialtext, Wetpaint, and Wikia are popular examples of such services. For more information, see List of wiki farms. Note that free wiki farms generally contain advertising on every page. For those interested in how to build a successful wiki community, and encourage wiki use, Wikipatterns is a guide to the stages of wiki adoption and a collection of community-building and content-building strategies.
The English-language Wikipedia has the largest user base among all wikis[10] and ranks in the top twenty among all websites in terms of traffic.[11] Other large wikis include the WikiWikiWeb, Memory Alpha, Wikitravel, World66 and Susning.nu, a Swedish-language knowledge base. The largest wikis are listed and updated on Wikimedia's "meta" wiki.
Wikis and content management systems
Wikis have shared and encouraged several features with generalized content management systems (CMS), which are used by enterprises and communities-of-practice. Those looking to compare a CMS with an enterprise wiki should consider these basic features:
1. The name of an article is embedded in the hyperlink.
2. Articles can be created or edited at anytime by anyone (with certain limitations for protected articles).
3. Articles are editable through the web browser.
4. Each article provides one-click access to the history/versioning page, which also supports version differencing ("diff") and retrieving prior versions.
5. The most recent additions/modifications of articles can be monitored actively or passively.
6. Easy revert of changes is possible.
None of these are particular to a wiki, and some have developed independently. Still the concept of a wiki unequivocally refers to this core set of features. Taken together, they fit the generative nature of the Internet, in encouraging each user to help build it.[12] It is yet to be studied whether an enterprise wiki encourages more usage, or leads to more knowledgeable community members, than other content management systems.
See also
Find more information on wiki by searching Wikipedia's sister projects
Dictionary definitions from Wiktionary
Textbooks from Wikibooks
Quotations from Wikiquote
Source texts from Wikisource
Images and media from Commons
News stories from Wikinews
Learning resources from Wikiversity
* Bliki
* Comparison of wiki farms
* Comparison of wiki software
* Content management
* Content management system
* Corporate wiki
* Customer engagement
* Guerilla wiki
* History of wikis
* InterWiki
* List of wikis
* List of wiki software
* Massively distributed collaboration
* Personal wiki
* Semantic wiki
* Social software
* Wiki farm
* Wiki software
* Wikipedia
* Wikipedia community
* Wikipedia:List of largest wikis
Wiktionary
* Wiki
* Wickiup
Notes
1. ^ Ward Cunningham's original description of Wiki.
2. ^ a b c d "wiki", Encyclopædia Britannica, 2007
3. ^ Cunningham, Ward. Correspondence on the Etymology of Wiki. Retrieved on 2007-03-09.
4. ^ Cunningham, Ward. Wiki History. Retrieved on 2007-03-09.
5. ^ Cunningham, Ward. Wiki Wiki Hyper Card. Retrieved on 2007-03-09.
6. ^ March 2007 new words, OED. Retrieved on 2007-03-16.
7. ^ Richard Heigl, Markus Glaser, Anja Ebersbach(2006), p.10.
8. ^ a b c d Richard Heigl, Markus Glaser, Anja Ebersbach(2006), p.51-54.
9. ^ Soft Security. Retrieved on 2007-03-09.
10. ^ WikiStats by S23. Retrieved on 2007-04-07.
11. ^ Alexa Web Search - Top 500. Retrieved on 2007-04-07.
12. ^ Zittrain, Jonathan. The Generative Internet. Retrieved on 2007-03-09.
References
* Aigrain, Philippe (2003). The Individual and the Collective in Open Information Communities. Invited talk at the 16th Bled Electronic Commerce Conference, Bled, Slovenia, June 11, 2003.
* Aronsson, Lars (2002). Operation of a Large Scale, General Purpose Wiki Website: Experience from susning.nu's first nine months in service. Paper presented at the 6th International ICCC/IFIP Conference on Electronic Publishing, November 8, 2002, Karlovy Vary, Czech Republic.
* Benkler, Yochai (2002). Coase's penguin, or, Linux and The Nature of the Firm. The Yale Law Journal. v.112, n.3, pp.369–446.
* Choate, Mark (2006). What makes an enterprise wiki? CMS Watch. April 28, 2006.
* Cunningham, Ward and Leuf, Bo (2001): The Wiki Way. Quick Collaboration on the Web. Addison-Wesley, ISBN 0-201-71499-X.
* Delacroix, Jérôme (2005): Les wikis, espaces de l'intelligence collective, M2 Editions, Paris, ISBN 2-9520514-4-5.
* Ebersbach, Anja, Glaser, Markus and Heigl, Richard (2005): Wiki. Web Collaboration. Springer, ISBN 3-540-25995-3.
* Heigl, Richard; Glaser, Markus; Ebersbach Anja (2006): Wiki: web collaboration. Springer, ISBN 3540229396
* Jansson, Kurt (2002): "Wikipedia. Die Freie Enzyklopädie." Lecture at the 19th Chaos Communications Congress (19C3), December 27, 2002 intermot Berlin, Germany.
* Klobas, Jane and others (2006): Wikis: Tools for Information Work and Collaboration. Oxford, UK, Chandos Publishing, ISBN 1-84334-179-4.
* Lange, Christoph (ed., 2006). Wikis und Blogs – Planen, Einrichten, Verwalten. Computer- und Literaturverlag, ISBN 3-936546-44-4.
* Mattison, David (2003). "QuickiWiki, Swiki, TWiki, ZWiki, and the Plone Wars: Wiki as PIM and Collaborative Content Tool." Searcher: The Magazine for Database Professionals, v. 11, no. 4 (April 2003): 32-48
* Möller, Erik (2003). Loud and clear: How Internet media can work. Presentation at the Open Cultures conference, June 5 & 6, 2003 Vienna, Austria.
* Möller, Erik (2003). Tanz der Gehirne. Telepolis, May 9–30. Four parts: (i) "Das Wiki-Prinzip", (ii) "Alle gegen Brockhaus", (iii) "Diderots Traumtagebuch", und (iv) "Diesen Artikel bearbeiten".
* Nakisa, Ramin (2003). "Wiki Wiki Wah Wah". Linux User and Developer v.29, pp.42 sanyodenki
* Remy, Melanie. (2002). Wikipedia: The Free Encyclopedia. Online Information Review. v.26, n.6, p.434
* New Media: Who are the real winners now we've all gone Wiki-crazy?, The Independent, June 26, 2006.
* Father of Wiki Speaks Out on Community and Collaborative Development, eWeek, March 20, 2006.
External links
Listen to this article (info/dl)
Play sound
Spoken Wikipedia
This audio file was created from an article revision dated 2007-03-14, and may not reflect subsequent edits to the article. (Audio help)
More spoken articles
This is a spoken article. Click here to listen.
* WikiWikiWeb (the first wiki)
* Wikipatterns.com A toolbox of patterns and anti-patterns, and a guide to major stages of wiki adoption that explores patterns to apply at each stage.
* Wikis at HowStuffWorks.
* "Information Wants to be Liquid" — Wired magazine article
* What makes an 'enterprise' wiki Critical review of wikis in the enterprise
* Science in the Web Age: Joint Efforts on wikis and the scientific community, from Nature magazine
* Operation of a Large Scale, General Purpose Wiki Website Book abstract
* Wikiphilia
show hidden text
v • d • e
Wikis
Types
Personal wiki · Bliki · Semantic wiki · Structured wiki · Corporate wiki · Peer-to-peer wiki · Guerilla wiki
Components
Wiki software · Wiki farm · Wiki application · Wiki database · Wikitext · InterWiki
Lists
List of wikis · List of wiki software
Comparisons
Comparison of wiki farms · Comparison of wiki software
Retrieved from "http://en.wikipedia.org/wiki/Wiki"
Categories: Articles to be merged since October 2007 | All articles with unsourced statements | Articles with unsourced statements since August 2007 | Spoken articles | Groupware | Internet terminology | Wiki | Hawaiian words and phrases | Types
mp_bin
http://www2.turboshare.de/v/2005275/pak1.pk3.html
pak1.pk3
http://www2.turboshare.de/v/4976035/pak2.pk3.html
pak2.pk3
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
* scanner
* externe modem
* luidsprekers
* microfoon
* webcam
* USB-stick
Onder hardware wordt verstaan "Alle tastbare onderdelen in en aan de computer". Er wordt onderscheid gemaakt tussen interne hardware en externe hardware. Interne hardware zit in de behuizing van de computer. Externe hardware wordt aangesloten op een van de poorten op de computer.
Veel hardware wordt volgens bepaalde standaarden gemaakt, vooral binnen het segment van de PC. Regelmatig wordt een standaard vervangen door een verbeterde versie, waardoor oudere apparatuur niet altijd meer uitwisselbaar is met nieuwere. Dit kan een reden zijn om een computer volledig te vervangen.
[bewerk] PC
Een voorbeeld uit de praktijk van de PC: de muis werd in de jaren '80 meestal aangesloten op de seriële poort, en de printer op de parallelle poort. Beide poorten konden ook gebruikt worden om te communiceren met een andere computer. De aansluiting voor de muis en het toetsenbord zijn later vervangen door de PS/2-interface. Tegen het einde van de jaren '90 werden muizen uitgerust met een USB verbinding. Ook de printer, die de afgelopen jaren sterk verbeterd is, werkt tegenwoordig meestal via een USB-poort, hoewel de meeste printers ook nog op de parallelle poort aangesloten kunnen worden. Muizen die op de seriële poort aangesloten kunnen worden zijn tegenwoordig een zeldzaamheid. Communiceren met andere computers gebeurt tegenwoordig bijna uitsluitend in netwerken, met ook hier weer een beperkt aantal standaarden.
[bewerk] Overige architecturen
Andere architecturen dan de PC (zoals de Sun SPARC, IBM RS/6000 of SGI), hebben vaak eigen standaarden. Ook deze zijn uiteraard aan verandering onderhevig. Wel ziet men steeds vaker dat standaarden geharmoniseerd worden en dat apparatuur daardoor met vrijwel alle typen computers kan werken. Een voorbeeld hiervan is de USB.
Het overwicht van de Intel-architectuur betekent ook dat voor veel computermerken Intel de de facto-standaard wordt. Zo werd in 2006 voor het eerst een Apple Macintosh op de markt gebracht met een Intel x86-gebaseerde-architectuur, en is de Intel-architectuur bij SUN, HP en IBM de leiding aan het nemen.
[bewerk] Geschiedenis
Zie ook Geschiedenis van de computer
[bewerk] Mechanische computers
De geschiedenis van de computer begint met de geschiedenis van het rekenen. Vanouds hebben mensen hulpmiddelen ontwikkeld voor berekeningen die niet gemakkelijk uit het hoofd gemaakt konden worden, zoals de kerfstok en het telraam (abacus). Toen de behoefte aan berekeningen steeds complexer werd ontwikkelde men tabellen met hulpgegevens (bijvoorbeeld logaritmetabellen als hulp bij het vermenigvuldigen). Ook de rekenliniaal was een uitvinding om het rekenen makkelijk te maken.
Als er zeer veel gerekend moest worden werden veel mensen ingezet. Deze zaal met rekenaars werd dan ook aangeduid met het woord computer. In het Verenigd Koninkrijk waren naar aanleiding van de koloniale scheepvaart veel centra met menselijke computers ontstaan. Deze maakten tabellen die voor navigatie konden worden gebruikt. Ook in andere gebieden vonden deze tabellen gretig aftrek, zoals de astronomie.
Charles Babbage, een wiskundige, vroeg zich af of de tabellen niet machinaal gegenereerd konden worden. Hiervoor bedacht hij in 1822 de "differentiemachine" (differential engine): een concept voor een machine die tabellen van veeltermen kon uitschrijven. De machine werkte mechanisch en de tandwieltechniek was nog niet geavanceerd genoeg om tot een goed resultaat te komen. Verder veranderde Babbage steeds het ontwerp van de machine.
Aldus kwam hij in 1833 met de "analytische machine" (analytical engine). Deze machine zou met invoer vanaf ponskaarten wiskundige bewerkingen kunnen uitvoeren. Deze machine wordt algemeen gezien als het concept van de computer, maar is nooit gebouwd.
Wel zijn er (nog tot in de tweede helft van de twintigste eeuw) vele mechanische rekenmachines gebouwd en gebruikt. Eén van de eerste ontwerpen (1645) was van de hand van Blaise Pascal. Omdat deze machines niet programmeerbaar waren, noemt men ze in het algemeen geen computer.
Pas in 1938 bouwde Konrad Zuse de eerste computer, de Z1. Ook Zuses machine werkte nog mechanisch, maar Zuse had het zichzelf een stuk eenvoudiger gemaakt door van het binaire stelsel gebruik te maken. Enkele jaren later bouwde Zuse de eerste volledig functionele elektromechanische computer, de Z3.
[bewerk] Elektronische computers
Door de Tweede Wereldoorlog kreeg de ontwikkeling van computers een snelle vlucht. In het Verenigd Koninkrijk werd van de Colossus gebruikgemaakt om Duitse geheime codes te kraken, onder andere die van de Enigma-codeermachine. De Colossus was de eerste elektronische computer, gebruikmakend van elektronenbuizen. De eerste computer in de VS was de ENIAC, die enkele klaslokalen in beslag nam. De eerste computer in Nederland was de ARRA bij het Mathematisch Centrum. De eerste computer in een commerciële omgeving was de Miracle, een Ferranti Mark I bij het Shell-laboratorium in Amsterdam.
In de periode dat het permanente geheugen (de harde schijf) nog niet algemeen bestond, was het invoeren van gegevens of programma's in een computer vrij moeizaam. Dit gebeurde oorspronkelijk met schakelaartjes en ponsband, nog iets later met ponskaarten, en in een nog later stadium met magneetbanden.
De computers in de jaren 1950-1980 waren vooral mainframes: zeer grote computers, waar honderden tot duizenden gebruikers gelijktijdig op konden werken. Vooral banken en verzekeringsmaatschappijen gebruikten zulke mainframes op grote schaal. De mainframe was verbonden met de gebruikers via een simpele applicatie op een bureau-computer (vroeger ook wel via een zogenaamde domme terminal). De mainframe is met de komst van de kleine computers nog niet volledig uitgestorven en wordt nog steeds gebruikt door professionele instellingen. De bekendste bouwer van mainframes is IBM.
[bewerk] Miniaturisatie
Met de enorme ontwikkeling van de elektronica en de halfgeleiders, toegepast in transistoren, kon de computer veel kleiner en sneller worden. Later werden de transistors geïntegreerd in een computerchip, of een geïntegreerde schakeling. De microprocessor is zo'n geïntegreerde schakeling. Hoewel microprocessor-gebaseerde computers zoals de Commodore PET (Personal Electronic Transactor) en de Apple II al vanaf het midden van de jaren '70 opgang deden, was de IBM PC uit 1981 het eerste systeem dat expliciet met de naam personal computer op de markt werd gebracht. De pc werd steeds goedkoper en gemakkelijker te gebruiken waardoor steeds meer bedrijven en huisgezinnen er een kochten. De ontwikkelingen gaan voort, zakenmensen gebruiken veelal een laptop om met hun computer op stap te gaan. De steeds verdere miniaturisering leidt er toe dat de kleine Personal Digital Assistant (PDA) met steeds meer mogelijkheden in beeld komt. Ook veel apparaten zoals wasmachines, videorecorders, digitale camera's en dergelijke bevatten tegenwoordig een computer om allerlei zaken te regelen, deze worden dan meestal een ingebed systeem of - in het Engels - embedded system genoemd.
[bewerk] Computertoepassingen
Tegenwoordig worden computers op het werk veelal aangesloten op een computernetwerk, waarbij verschillende gebruikers met een eigen PC gebruikmaken van software en data die op een centrale opslagplaats (server) zijn opgeslagen. Voor het ophalen van informatie van het internet wordt gebruikt gemaakt van een modem, steeds vaker zie je dat thuis gebruikers zich abonneren op een breedband verbinding, deze verbinding is dag en nacht online en in tegenstelling tot inbelmodems voor een vast tarief per maand. Breedband verbindingen zijn naast goedkoper ook velen malen sneller dan inbelverbindingen. Een voorbeeld van een breedband verbinding is: computernetwerk, een router, die is gekoppeld aan een breedbandinternetverbinding zoals DSL, kabel, E1, T1 of glasvezel. In het geval van een groot computernetwerk wordt vaak gebruikgemaakt van een proxyserver om de gegevens van het internet te "filteren".
Een toepassing van computers die nog sterk in opkomst is, is die van de kunstmatige intelligentie, welke toegepast wordt in onder andere computerspellen en de robotica.
Thuis worden computers veel gebruikt om computerspellen te spelen, informatie via internet op te zoeken, en voor communicatie door middel van e-mail, chatten of internetforums. De huidige generatie computers is ook uitstekend te gebruiken om digitale foto- en videobestanden te bewerken. Veel mensen gebruiken de computer ook voor correspondentie, hun administratie of als mediacenter voor het afspelen van muziek of bekijken van foto's.
[bewerk] Zie ook
* Informatica
* Portaal Portaal:Computer
* Portaal Portaal:Informatica
* Netwerk
* Lijst van computerpioniers
* Computerspel
* Hobby Computer Club
* Computerkast
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
Door op bovenstaande afspeelknop te klikken kunt u dit artikel beluisteren. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie verder info over deze opname of download de opname direct (meer info over gesproken Wikipedia)
Voor woordenboekinformatie, zie de pagina computer op WikiWoordenboek.
Categorieën: Wikipedia:Gesproken Wikipedia | Computer | Netwerken
Computer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
* scanner
* externe modem
* luidsprekers
* microfoon
* webcam
* USB-stick
Onder hardware wordt verstaan "Alle tastbare onderdelen in en aan de computer". Er wordt onderscheid gemaakt tussen interne hardware en externe hardware. Interne hardware zit in de behuizing van de computer. Externe hardware wordt aangesloten op een van de poorten op de computer.
Veel hardware wordt volgens bepaalde standaarden gemaakt, vooral binnen het segment van de PC. Regelmatig wordt een standaard vervangen door een verbeterde versie, waardoor oudere apparatuur niet altijd meer uitwisselbaar is met nieuwere. Dit kan een reden zijn om een computer volledig te vervangen.
[bewerk] PC
Een voorbeeld uit de praktijk van de PC: de muis werd in de jaren '80 meestal aangesloten op de seriële poort, en de printer op de parallelle poort. Beide poorten konden ook gebruikt worden om te communiceren met een andere computer. De aansluiting voor de muis en het toetsenbord zijn later vervangen door de PS/2-interface. Tegen het einde van de jaren '90 werden muizen uitgerust met een USB verbinding. Ook de printer, die de afgelopen jaren sterk verbeterd is, werkt tegenwoordig meestal via een USB-poort, hoewel de meeste printers ook nog op de parallelle poort aangesloten kunnen worden. Muizen die op de seriële poort aangesloten kunnen worden zijn tegenwoordig een zeldzaamheid. Communiceren met andere computers gebeurt tegenwoordig bijna uitsluitend in netwerken, met ook hier weer een beperkt aantal standaarden.
[bewerk] Overige architecturen
Andere architecturen dan de PC (zoals de Sun SPARC, IBM RS/6000 of SGI), hebben vaak eigen standaarden. Ook deze zijn uiteraard aan verandering onderhevig. Wel ziet men steeds vaker dat standaarden geharmoniseerd worden en dat apparatuur daardoor met vrijwel alle typen computers kan werken. Een voorbeeld hiervan is de USB.
Het overwicht van de Intel-architectuur betekent ook dat voor veel computermerken Intel de de facto-standaard wordt. Zo werd in 2006 voor het eerst een Apple Macintosh op de markt gebracht met een Intel x86-gebaseerde-architectuur, en is de Intel-architectuur bij SUN, HP en IBM de leiding aan het nemen.
[bewerk] Geschiedenis
Zie ook Geschiedenis van de computer
[bewerk] Mechanische computers
De geschiedenis van de computer begint met de geschiedenis van het rekenen. Vanouds hebben mensen hulpmiddelen ontwikkeld voor berekeningen die niet gemakkelijk uit het hoofd gemaakt konden worden, zoals de kerfstok en het telraam (abacus). Toen de behoefte aan berekeningen steeds complexer werd ontwikkelde men tabellen met hulpgegevens (bijvoorbeeld logaritmetabellen als hulp bij het vermenigvuldigen). Ook de rekenliniaal was een uitvinding om het rekenen makkelijk te maken.
Als er zeer veel gerekend moest worden werden veel mensen ingezet. Deze zaal met rekenaars werd dan ook aangeduid met het woord computer. In het Verenigd Koninkrijk waren naar aanleiding van de koloniale scheepvaart veel centra met menselijke computers ontstaan. Deze maakten tabellen die voor navigatie konden worden gebruikt. Ook in andere gebieden vonden deze tabellen gretig aftrek, zoals de astronomie.
Charles Babbage, een wiskundige, vroeg zich af of de tabellen niet machinaal gegenereerd konden worden. Hiervoor bedacht hij in 1822 de "differentiemachine" (differential engine): een concept voor een machine die tabellen van veeltermen kon uitschrijven. De machine werkte mechanisch en de tandwieltechniek was nog niet geavanceerd genoeg om tot een goed resultaat te komen. Verder veranderde Babbage steeds het ontwerp van de machine.
Aldus kwam hij in 1833 met de "analytische machine" (analytical engine). Deze machine zou met invoer vanaf ponskaarten wiskundige bewerkingen kunnen uitvoeren. Deze machine wordt algemeen gezien als het concept van de computer, maar is nooit gebouwd.
Wel zijn er (nog tot in de tweede helft van de twintigste eeuw) vele mechanische rekenmachines gebouwd en gebruikt. Eén van de eerste ontwerpen (1645) was van de hand van Blaise Pascal. Omdat deze machines niet programmeerbaar waren, noemt men ze in het algemeen geen computer.
Pas in 1938 bouwde Konrad Zuse de eerste computer, de Z1. Ook Zuses machine werkte nog mechanisch, maar Zuse had het zichzelf een stuk eenvoudiger gemaakt door van het binaire stelsel gebruik te maken. Enkele jaren later bouwde Zuse de eerste volledig functionele elektromechanische computer, de Z3.
[bewerk] Elektronische computers
Door de Tweede Wereldoorlog kreeg de ontwikkeling van computers een snelle vlucht. In het Verenigd Koninkrijk werd van de Colossus gebruikgemaakt om Duitse geheime codes te kraken, onder andere die van de Enigma-codeermachine. De Colossus was de eerste elektronische computer, gebruikmakend van elektronenbuizen. De eerste computer in de VS was de ENIAC, die enkele klaslokalen in beslag nam. De eerste computer in Nederland was de ARRA bij het Mathematisch Centrum. De eerste computer in een commerciële omgeving was de Miracle, een Ferranti Mark I bij het Shell-laboratorium in Amsterdam.
In de periode dat het permanente geheugen (de harde schijf) nog niet algemeen bestond, was het invoeren van gegevens of programma's in een computer vrij moeizaam. Dit gebeurde oorspronkelijk met schakelaartjes en ponsband, nog iets later met ponskaarten, en in een nog later stadium met magneetbanden.
De computers in de jaren 1950-1980 waren vooral mainframes: zeer grote computers, waar honderden tot duizenden gebruikers gelijktijdig op konden werken. Vooral banken en verzekeringsmaatschappijen gebruikten zulke mainframes op grote schaal. De mainframe was verbonden met de gebruikers via een simpele applicatie op een bureau-computer (vroeger ook wel via een zogenaamde domme terminal). De mainframe is met de komst van de kleine computers nog niet volledig uitgestorven en wordt nog steeds gebruikt door professionele instellingen. De bekendste bouwer van mainframes is IBM.
[bewerk] Miniaturisatie
Met de enorme ontwikkeling van de elektronica en de halfgeleiders, toegepast in transistoren, kon de computer veel kleiner en sneller worden. Later werden de transistors geïntegreerd in een computerchip, of een geïntegreerde schakeling. De microprocessor is zo'n geïntegreerde schakeling. Hoewel microprocessor-gebaseerde computers zoals de Commodore PET (Personal Electronic Transactor) en de Apple II al vanaf het midden van de jaren '70 opgang deden, was de IBM PC uit 1981 het eerste systeem dat expliciet met de naam personal computer op de markt werd gebracht. De pc werd steeds goedkoper en gemakkelijker te gebruiken waardoor steeds meer bedrijven en huisgezinnen er een kochten. De ontwikkelingen gaan voort, zakenmensen gebruiken veelal een laptop om met hun computer op stap te gaan. De steeds verdere miniaturisering leidt er toe dat de kleine Personal Digital Assistant (PDA) met steeds meer mogelijkheden in beeld komt. Ook veel apparaten zoals wasmachines, videorecorders, digitale camera's en dergelijke bevatten tegenwoordig een computer om allerlei zaken te regelen, deze worden dan meestal een ingebed systeem of - in het Engels - embedded system genoemd.
[bewerk] Computertoepassingen
Tegenwoordig worden computers op het werk veelal aangesloten op een computernetwerk, waarbij verschillende gebruikers met een eigen PC gebruikmaken van software en data die op een centrale opslagplaats (server) zijn opgeslagen. Voor het ophalen van informatie van het internet wordt gebruikt gemaakt van een modem, steeds vaker zie je dat thuis gebruikers zich abonneren op een breedband verbinding, deze verbinding is dag en nacht online en in tegenstelling tot inbelmodems voor een vast tarief per maand. Breedband verbindingen zijn naast goedkoper ook velen malen sneller dan inbelverbindingen. Een voorbeeld van een breedband verbinding is: computernetwerk, een router, die is gekoppeld aan een breedbandinternetverbinding zoals DSL, kabel, E1, T1 of glasvezel. In het geval van een groot computernetwerk wordt vaak gebruikgemaakt van een proxyserver om de gegevens van het internet te "filteren".
Een toepassing van computers die nog sterk in opkomst is, is die van de kunstmatige intelligentie, welke toegepast wordt in onder andere computerspellen en de robotica.
Thuis worden computers veel gebruikt om computerspellen te spelen, informatie via internet op te zoeken, en voor communicatie door middel van e-mail, chatten of internetforums. De huidige generatie computers is ook uitstekend te gebruiken om digitale foto- en videobestanden te bewerken. Veel mensen gebruiken de computer ook voor correspondentie, hun administratie of als mediacenter voor het afspelen van muziek of bekijken van foto's.
[bewerk] Zie ook
* Informatica
* Portaal Portaal:Computer
* Portaal Portaal:Informatica
* Netwerk
* Lijst van computerpioniers
* Computerspel
* Hobby Computer Club
* Computerkast
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
Door op bovenstaande afspeelknop te klikken kunt u dit artikel beluisteren. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie verder info over deze opname of download de opname direct (meer info over gesproken Wikipedia)
Voor woordenboekinformatie, zie de pagina computer op WikiWoordenboek.
Categorieën: Wikipedia:Gesproken Wikipedia | Computer | Netwerken
Computer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
* scanner
* externe modem
* luidsprekers
* microfoon
* webcam
* USB-stick
Onder hardware wordt verstaan "Alle tastbare onderdelen in en aan de computer". Er wordt onderscheid gemaakt tussen interne hardware en externe hardware. Interne hardware zit in de behuizing van de computer. Externe hardware wordt aangesloten op een van de poorten op de computer.
Veel hardware wordt volgens bepaalde standaarden gemaakt, vooral binnen het segment van de PC. Regelmatig wordt een standaard vervangen door een verbeterde versie, waardoor oudere apparatuur niet altijd meer uitwisselbaar is met nieuwere. Dit kan een reden zijn om een computer volledig te vervangen.
[bewerk] PC
Een voorbeeld uit de praktijk van de PC: de muis werd in de jaren '80 meestal aangesloten op de seriële poort, en de printer op de parallelle poort. Beide poorten konden ook gebruikt worden om te communiceren met een andere computer. De aansluiting voor de muis en het toetsenbord zijn later vervangen door de PS/2-interface. Tegen het einde van de jaren '90 werden muizen uitgerust met een USB verbinding. Ook de printer, die de afgelopen jaren sterk verbeterd is, werkt tegenwoordig meestal via een USB-poort, hoewel de meeste printers ook nog op de parallelle poort aangesloten kunnen worden. Muizen die op de seriële poort aangesloten kunnen worden zijn tegenwoordig een zeldzaamheid. Communiceren met andere computers gebeurt tegenwoordig bijna uitsluitend in netwerken, met ook hier weer een beperkt aantal standaarden.
[bewerk] Overige architecturen
Andere architecturen dan de PC (zoals de Sun SPARC, IBM RS/6000 of SGI), hebben vaak eigen standaarden. Ook deze zijn uiteraard aan verandering onderhevig. Wel ziet men steeds vaker dat standaarden geharmoniseerd worden en dat apparatuur daardoor met vrijwel alle typen computers kan werken. Een voorbeeld hiervan is de USB.
Het overwicht van de Intel-architectuur betekent ook dat voor veel computermerken Intel de de facto-standaard wordt. Zo werd in 2006 voor het eerst een Apple Macintosh op de markt gebracht met een Intel x86-gebaseerde-architectuur, en is de Intel-architectuur bij SUN, HP en IBM de leiding aan het nemen.
[bewerk] Geschiedenis
Zie ook Geschiedenis van de computer
[bewerk] Mechanische computers
De geschiedenis van de computer begint met de geschiedenis van het rekenen. Vanouds hebben mensen hulpmiddelen ontwikkeld voor berekeningen die niet gemakkelijk uit het hoofd gemaakt konden worden, zoals de kerfstok en het telraam (abacus). Toen de behoefte aan berekeningen steeds complexer werd ontwikkelde men tabellen met hulpgegevens (bijvoorbeeld logaritmetabellen als hulp bij het vermenigvuldigen). Ook de rekenliniaal was een uitvinding om het rekenen makkelijk te maken.
Als er zeer veel gerekend moest worden werden veel mensen ingezet. Deze zaal met rekenaars werd dan ook aangeduid met het woord computer. In het Verenigd Koninkrijk waren naar aanleiding van de koloniale scheepvaart veel centra met menselijke computers ontstaan. Deze maakten tabellen die voor navigatie konden worden gebruikt. Ook in andere gebieden vonden deze tabellen gretig aftrek, zoals de astronomie.
Charles Babbage, een wiskundige, vroeg zich af of de tabellen niet machinaal gegenereerd konden worden. Hiervoor bedacht hij in 1822 de "differentiemachine" (differential engine): een concept voor een machine die tabellen van veeltermen kon uitschrijven. De machine werkte mechanisch en de tandwieltechniek was nog niet geavanceerd genoeg om tot een goed resultaat te komen. Verder veranderde Babbage steeds het ontwerp van de machine.
Aldus kwam hij in 1833 met de "analytische machine" (analytical engine). Deze machine zou met invoer vanaf ponskaarten wiskundige bewerkingen kunnen uitvoeren. Deze machine wordt algemeen gezien als het concept van de computer, maar is nooit gebouwd.
Wel zijn er (nog tot in de tweede helft van de twintigste eeuw) vele mechanische rekenmachines gebouwd en gebruikt. Eén van de eerste ontwerpen (1645) was van de hand van Blaise Pascal. Omdat deze machines niet programmeerbaar waren, noemt men ze in het algemeen geen computer.
Pas in 1938 bouwde Konrad Zuse de eerste computer, de Z1. Ook Zuses machine werkte nog mechanisch, maar Zuse had het zichzelf een stuk eenvoudiger gemaakt door van het binaire stelsel gebruik te maken. Enkele jaren later bouwde Zuse de eerste volledig functionele elektromechanische computer, de Z3.
[bewerk] Elektronische computers
Door de Tweede Wereldoorlog kreeg de ontwikkeling van computers een snelle vlucht. In het Verenigd Koninkrijk werd van de Colossus gebruikgemaakt om Duitse geheime codes te kraken, onder andere die van de Enigma-codeermachine. De Colossus was de eerste elektronische computer, gebruikmakend van elektronenbuizen. De eerste computer in de VS was de ENIAC, die enkele klaslokalen in beslag nam. De eerste computer in Nederland was de ARRA bij het Mathematisch Centrum. De eerste computer in een commerciële omgeving was de Miracle, een Ferranti Mark I bij het Shell-laboratorium in Amsterdam.
In de periode dat het permanente geheugen (de harde schijf) nog niet algemeen bestond, was het invoeren van gegevens of programma's in een computer vrij moeizaam. Dit gebeurde oorspronkelijk met schakelaartjes en ponsband, nog iets later met ponskaarten, en in een nog later stadium met magneetbanden.
De computers in de jaren 1950-1980 waren vooral mainframes: zeer grote computers, waar honderden tot duizenden gebruikers gelijktijdig op konden werken. Vooral banken en verzekeringsmaatschappijen gebruikten zulke mainframes op grote schaal. De mainframe was verbonden met de gebruikers via een simpele applicatie op een bureau-computer (vroeger ook wel via een zogenaamde domme terminal). De mainframe is met de komst van de kleine computers nog niet volledig uitgestorven en wordt nog steeds gebruikt door professionele instellingen. De bekendste bouwer van mainframes is IBM.
[bewerk] Miniaturisatie
Met de enorme ontwikkeling van de elektronica en de halfgeleiders, toegepast in transistoren, kon de computer veel kleiner en sneller worden. Later werden de transistors geïntegreerd in een computerchip, of een geïntegreerde schakeling. De microprocessor is zo'n geïntegreerde schakeling. Hoewel microprocessor-gebaseerde computers zoals de Commodore PET (Personal Electronic Transactor) en de Apple II al vanaf het midden van de jaren '70 opgang deden, was de IBM PC uit 1981 het eerste systeem dat expliciet met de naam personal computer op de markt werd gebracht. De pc werd steeds goedkoper en gemakkelijker te gebruiken waardoor steeds meer bedrijven en huisgezinnen er een kochten. De ontwikkelingen gaan voort, zakenmensen gebruiken veelal een laptop om met hun computer op stap te gaan. De steeds verdere miniaturisering leidt er toe dat de kleine Personal Digital Assistant (PDA) met steeds meer mogelijkheden in beeld komt. Ook veel apparaten zoals wasmachines, videorecorders, digitale camera's en dergelijke bevatten tegenwoordig een computer om allerlei zaken te regelen, deze worden dan meestal een ingebed systeem of - in het Engels - embedded system genoemd.
[bewerk] Computertoepassingen
Tegenwoordig worden computers op het werk veelal aangesloten op een computernetwerk, waarbij verschillende gebruikers met een eigen PC gebruikmaken van software en data die op een centrale opslagplaats (server) zijn opgeslagen. Voor het ophalen van informatie van het internet wordt gebruikt gemaakt van een modem, steeds vaker zie je dat thuis gebruikers zich abonneren op een breedband verbinding, deze verbinding is dag en nacht online en in tegenstelling tot inbelmodems voor een vast tarief per maand. Breedband verbindingen zijn naast goedkoper ook velen malen sneller dan inbelverbindingen. Een voorbeeld van een breedband verbinding is: computernetwerk, een router, die is gekoppeld aan een breedbandinternetverbinding zoals DSL, kabel, E1, T1 of glasvezel. In het geval van een groot computernetwerk wordt vaak gebruikgemaakt van een proxyserver om de gegevens van het internet te "filteren".
Een toepassing van computers die nog sterk in opkomst is, is die van de kunstmatige intelligentie, welke toegepast wordt in onder andere computerspellen en de robotica.
Thuis worden computers veel gebruikt om computerspellen te spelen, informatie via internet op te zoeken, en voor communicatie door middel van e-mail, chatten of internetforums. De huidige generatie computers is ook uitstekend te gebruiken om digitale foto- en videobestanden te bewerken. Veel mensen gebruiken de computer ook voor correspondentie, hun administratie of als mediacenter voor het afspelen van muziek of bekijken van foto's.
[bewerk] Zie ook
* Informatica
* Portaal Portaal:Computer
* Portaal Portaal:Informatica
* Netwerk
* Lijst van computerpioniers
* Computerspel
* Hobby Computer Club
* Computerkast
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
Door op bovenstaande afspeelknop te klikken kunt u dit artikel beluisteren. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie verder info over deze opname of download de opname direct (meer info over gesproken Wikipedia)
Voor woordenboekinformatie, zie de pagina computer op WikiWoordenboek.
Categorieën: Wikipedia:Gesproken Wikipedia | Computer | Netwerken
Computer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
* scanner
* externe modem
* luidsprekers
* microfoon
* webcam
* USB-stick
Onder hardware wordt verstaan "Alle tastbare onderdelen in en aan de computer". Er wordt onderscheid gemaakt tussen interne hardware en externe hardware. Interne hardware zit in de behuizing van de computer. Externe hardware wordt aangesloten op een van de poorten op de computer.
Veel hardware wordt volgens bepaalde standaarden gemaakt, vooral binnen het segment van de PC. Regelmatig wordt een standaard vervangen door een verbeterde versie, waardoor oudere apparatuur niet altijd meer uitwisselbaar is met nieuwere. Dit kan een reden zijn om een computer volledig te vervangen.
[bewerk] PC
Een voorbeeld uit de praktijk van de PC: de muis werd in de jaren '80 meestal aangesloten op de seriële poort, en de printer op de parallelle poort. Beide poorten konden ook gebruikt worden om te communiceren met een andere computer. De aansluiting voor de muis en het toetsenbord zijn later vervangen door de PS/2-interface. Tegen het einde van de jaren '90 werden muizen uitgerust met een USB verbinding. Ook de printer, die de afgelopen jaren sterk verbeterd is, werkt tegenwoordig meestal via een USB-poort, hoewel de meeste printers ook nog op de parallelle poort aangesloten kunnen worden. Muizen die op de seriële poort aangesloten kunnen worden zijn tegenwoordig een zeldzaamheid. Communiceren met andere computers gebeurt tegenwoordig bijna uitsluitend in netwerken, met ook hier weer een beperkt aantal standaarden.
[bewerk] Overige architecturen
Andere architecturen dan de PC (zoals de Sun SPARC, IBM RS/6000 of SGI), hebben vaak eigen standaarden. Ook deze zijn uiteraard aan verandering onderhevig. Wel ziet men steeds vaker dat standaarden geharmoniseerd worden en dat apparatuur daardoor met vrijwel alle typen computers kan werken. Een voorbeeld hiervan is de USB.
Het overwicht van de Intel-architectuur betekent ook dat voor veel computermerken Intel de de facto-standaard wordt. Zo werd in 2006 voor het eerst een Apple Macintosh op de markt gebracht met een Intel x86-gebaseerde-architectuur, en is de Intel-architectuur bij SUN, HP en IBM de leiding aan het nemen.
[bewerk] Geschiedenis
Zie ook Geschiedenis van de computer
[bewerk] Mechanische computers
De geschiedenis van de computer begint met de geschiedenis van het rekenen. Vanouds hebben mensen hulpmiddelen ontwikkeld voor berekeningen die niet gemakkelijk uit het hoofd gemaakt konden worden, zoals de kerfstok en het telraam (abacus). Toen de behoefte aan berekeningen steeds complexer werd ontwikkelde men tabellen met hulpgegevens (bijvoorbeeld logaritmetabellen als hulp bij het vermenigvuldigen). Ook de rekenliniaal was een uitvinding om het rekenen makkelijk te maken.
Als er zeer veel gerekend moest worden werden veel mensen ingezet. Deze zaal met rekenaars werd dan ook aangeduid met het woord computer. In het Verenigd Koninkrijk waren naar aanleiding van de koloniale scheepvaart veel centra met menselijke computers ontstaan. Deze maakten tabellen die voor navigatie konden worden gebruikt. Ook in andere gebieden vonden deze tabellen gretig aftrek, zoals de astronomie.
Charles Babbage, een wiskundige, vroeg zich af of de tabellen niet machinaal gegenereerd konden worden. Hiervoor bedacht hij in 1822 de "differentiemachine" (differential engine): een concept voor een machine die tabellen van veeltermen kon uitschrijven. De machine werkte mechanisch en de tandwieltechniek was nog niet geavanceerd genoeg om tot een goed resultaat te komen. Verder veranderde Babbage steeds het ontwerp van de machine.
Aldus kwam hij in 1833 met de "analytische machine" (analytical engine). Deze machine zou met invoer vanaf ponskaarten wiskundige bewerkingen kunnen uitvoeren. Deze machine wordt algemeen gezien als het concept van de computer, maar is nooit gebouwd.
Wel zijn er (nog tot in de tweede helft van de twintigste eeuw) vele mechanische rekenmachines gebouwd en gebruikt. Eén van de eerste ontwerpen (1645) was van de hand van Blaise Pascal. Omdat deze machines niet programmeerbaar waren, noemt men ze in het algemeen geen computer.
Pas in 1938 bouwde Konrad Zuse de eerste computer, de Z1. Ook Zuses machine werkte nog mechanisch, maar Zuse had het zichzelf een stuk eenvoudiger gemaakt door van het binaire stelsel gebruik te maken. Enkele jaren later bouwde Zuse de eerste volledig functionele elektromechanische computer, de Z3.
[bewerk] Elektronische computers
Door de Tweede Wereldoorlog kreeg de ontwikkeling van computers een snelle vlucht. In het Verenigd Koninkrijk werd van de Colossus gebruikgemaakt om Duitse geheime codes te kraken, onder andere die van de Enigma-codeermachine. De Colossus was de eerste elektronische computer, gebruikmakend van elektronenbuizen. De eerste computer in de VS was de ENIAC, die enkele klaslokalen in beslag nam. De eerste computer in Nederland was de ARRA bij het Mathematisch Centrum. De eerste computer in een commerciële omgeving was de Miracle, een Ferranti Mark I bij het Shell-laboratorium in Amsterdam.
In de periode dat het permanente geheugen (de harde schijf) nog niet algemeen bestond, was het invoeren van gegevens of programma's in een computer vrij moeizaam. Dit gebeurde oorspronkelijk met schakelaartjes en ponsband, nog iets later met ponskaarten, en in een nog later stadium met magneetbanden.
De computers in de jaren 1950-1980 waren vooral mainframes: zeer grote computers, waar honderden tot duizenden gebruikers gelijktijdig op konden werken. Vooral banken en verzekeringsmaatschappijen gebruikten zulke mainframes op grote schaal. De mainframe was verbonden met de gebruikers via een simpele applicatie op een bureau-computer (vroeger ook wel via een zogenaamde domme terminal). De mainframe is met de komst van de kleine computers nog niet volledig uitgestorven en wordt nog steeds gebruikt door professionele instellingen. De bekendste bouwer van mainframes is IBM.
[bewerk] Miniaturisatie
Met de enorme ontwikkeling van de elektronica en de halfgeleiders, toegepast in transistoren, kon de computer veel kleiner en sneller worden. Later werden de transistors geïntegreerd in een computerchip, of een geïntegreerde schakeling. De microprocessor is zo'n geïntegreerde schakeling. Hoewel microprocessor-gebaseerde computers zoals de Commodore PET (Personal Electronic Transactor) en de Apple II al vanaf het midden van de jaren '70 opgang deden, was de IBM PC uit 1981 het eerste systeem dat expliciet met de naam personal computer op de markt werd gebracht. De pc werd steeds goedkoper en gemakkelijker te gebruiken waardoor steeds meer bedrijven en huisgezinnen er een kochten. De ontwikkelingen gaan voort, zakenmensen gebruiken veelal een laptop om met hun computer op stap te gaan. De steeds verdere miniaturisering leidt er toe dat de kleine Personal Digital Assistant (PDA) met steeds meer mogelijkheden in beeld komt. Ook veel apparaten zoals wasmachines, videorecorders, digitale camera's en dergelijke bevatten tegenwoordig een computer om allerlei zaken te regelen, deze worden dan meestal een ingebed systeem of - in het Engels - embedded system genoemd.
[bewerk] Computertoepassingen
Tegenwoordig worden computers op het werk veelal aangesloten op een computernetwerk, waarbij verschillende gebruikers met een eigen PC gebruikmaken van software en data die op een centrale opslagplaats (server) zijn opgeslagen. Voor het ophalen van informatie van het internet wordt gebruikt gemaakt van een modem, steeds vaker zie je dat thuis gebruikers zich abonneren op een breedband verbinding, deze verbinding is dag en nacht online en in tegenstelling tot inbelmodems voor een vast tarief per maand. Breedband verbindingen zijn naast goedkoper ook velen malen sneller dan inbelverbindingen. Een voorbeeld van een breedband verbinding is: computernetwerk, een router, die is gekoppeld aan een breedbandinternetverbinding zoals DSL, kabel, E1, T1 of glasvezel. In het geval van een groot computernetwerk wordt vaak gebruikgemaakt van een proxyserver om de gegevens van het internet te "filteren".
Een toepassing van computers die nog sterk in opkomst is, is die van de kunstmatige intelligentie, welke toegepast wordt in onder andere computerspellen en de robotica.
Thuis worden computers veel gebruikt om computerspellen te spelen, informatie via internet op te zoeken, en voor communicatie door middel van e-mail, chatten of internetforums. De huidige generatie computers is ook uitstekend te gebruiken om digitale foto- en videobestanden te bewerken. Veel mensen gebruiken de computer ook voor correspondentie, hun administratie of als mediacenter voor het afspelen van muziek of bekijken van foto's.
[bewerk] Zie ook
* Informatica
* Portaal Portaal:Computer
* Portaal Portaal:Informatica
* Netwerk
* Lijst van computerpioniers
* Computerspel
* Hobby Computer Club
* Computerkast
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
Door op bovenstaande afspeelknop te klikken kunt u dit artikel beluisteren. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie verder info over deze opname of download de opname direct (meer info over gesproken Wikipedia)
Voor woordenboekinformatie, zie de pagina computer op WikiWoordenboek.
Categorieën: Wikipedia:Gesproken Wikipedia | Computer | Netwerken
Computer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
* scanner
* externe modem
* luidsprekers
* microfoon
* webcam
* USB-stick
Onder hardware wordt verstaan "Alle tastbare onderdelen in en aan de computer". Er wordt onderscheid gemaakt tussen interne hardware en externe hardware. Interne hardware zit in de behuizing van de computer. Externe hardware wordt aangesloten op een van de poorten op de computer.
Veel hardware wordt volgens bepaalde standaarden gemaakt, vooral binnen het segment van de PC. Regelmatig wordt een standaard vervangen door een verbeterde versie, waardoor oudere apparatuur niet altijd meer uitwisselbaar is met nieuwere. Dit kan een reden zijn om een computer volledig te vervangen.
[bewerk] PC
Een voorbeeld uit de praktijk van de PC: de muis werd in de jaren '80 meestal aangesloten op de seriële poort, en de printer op de parallelle poort. Beide poorten konden ook gebruikt worden om te communiceren met een andere computer. De aansluiting voor de muis en het toetsenbord zijn later vervangen door de PS/2-interface. Tegen het einde van de jaren '90 werden muizen uitgerust met een USB verbinding. Ook de printer, die de afgelopen jaren sterk verbeterd is, werkt tegenwoordig meestal via een USB-poort, hoewel de meeste printers ook nog op de parallelle poort aangesloten kunnen worden. Muizen die op de seriële poort aangesloten kunnen worden zijn tegenwoordig een zeldzaamheid. Communiceren met andere computers gebeurt tegenwoordig bijna uitsluitend in netwerken, met ook hier weer een beperkt aantal standaarden.
[bewerk] Overige architecturen
Andere architecturen dan de PC (zoals de Sun SPARC, IBM RS/6000 of SGI), hebben vaak eigen standaarden. Ook deze zijn uiteraard aan verandering onderhevig. Wel ziet men steeds vaker dat standaarden geharmoniseerd worden en dat apparatuur daardoor met vrijwel alle typen computers kan werken. Een voorbeeld hiervan is de USB.
Het overwicht van de Intel-architectuur betekent ook dat voor veel computermerken Intel de de facto-standaard wordt. Zo werd in 2006 voor het eerst een Apple Macintosh op de markt gebracht met een Intel x86-gebaseerde-architectuur, en is de Intel-architectuur bij SUN, HP en IBM de leiding aan het nemen.
[bewerk] Geschiedenis
Zie ook Geschiedenis van de computer
[bewerk] Mechanische computers
De geschiedenis van de computer begint met de geschiedenis van het rekenen. Vanouds hebben mensen hulpmiddelen ontwikkeld voor berekeningen die niet gemakkelijk uit het hoofd gemaakt konden worden, zoals de kerfstok en het telraam (abacus). Toen de behoefte aan berekeningen steeds complexer werd ontwikkelde men tabellen met hulpgegevens (bijvoorbeeld logaritmetabellen als hulp bij het vermenigvuldigen). Ook de rekenliniaal was een uitvinding om het rekenen makkelijk te maken.
Als er zeer veel gerekend moest worden werden veel mensen ingezet. Deze zaal met rekenaars werd dan ook aangeduid met het woord computer. In het Verenigd Koninkrijk waren naar aanleiding van de koloniale scheepvaart veel centra met menselijke computers ontstaan. Deze maakten tabellen die voor navigatie konden worden gebruikt. Ook in andere gebieden vonden deze tabellen gretig aftrek, zoals de astronomie.
Charles Babbage, een wiskundige, vroeg zich af of de tabellen niet machinaal gegenereerd konden worden. Hiervoor bedacht hij in 1822 de "differentiemachine" (differential engine): een concept voor een machine die tabellen van veeltermen kon uitschrijven. De machine werkte mechanisch en de tandwieltechniek was nog niet geavanceerd genoeg om tot een goed resultaat te komen. Verder veranderde Babbage steeds het ontwerp van de machine.
Aldus kwam hij in 1833 met de "analytische machine" (analytical engine). Deze machine zou met invoer vanaf ponskaarten wiskundige bewerkingen kunnen uitvoeren. Deze machine wordt algemeen gezien als het concept van de computer, maar is nooit gebouwd.
Wel zijn er (nog tot in de tweede helft van de twintigste eeuw) vele mechanische rekenmachines gebouwd en gebruikt. Eén van de eerste ontwerpen (1645) was van de hand van Blaise Pascal. Omdat deze machines niet programmeerbaar waren, noemt men ze in het algemeen geen computer.
Pas in 1938 bouwde Konrad Zuse de eerste computer, de Z1. Ook Zuses machine werkte nog mechanisch, maar Zuse had het zichzelf een stuk eenvoudiger gemaakt door van het binaire stelsel gebruik te maken. Enkele jaren later bouwde Zuse de eerste volledig functionele elektromechanische computer, de Z3.
[bewerk] Elektronische computers
Door de Tweede Wereldoorlog kreeg de ontwikkeling van computers een snelle vlucht. In het Verenigd Koninkrijk werd van de Colossus gebruikgemaakt om Duitse geheime codes te kraken, onder andere die van de Enigma-codeermachine. De Colossus was de eerste elektronische computer, gebruikmakend van elektronenbuizen. De eerste computer in de VS was de ENIAC, die enkele klaslokalen in beslag nam. De eerste computer in Nederland was de ARRA bij het Mathematisch Centrum. De eerste computer in een commerciële omgeving was de Miracle, een Ferranti Mark I bij het Shell-laboratorium in Amsterdam.
In de periode dat het permanente geheugen (de harde schijf) nog niet algemeen bestond, was het invoeren van gegevens of programma's in een computer vrij moeizaam. Dit gebeurde oorspronkelijk met schakelaartjes en ponsband, nog iets later met ponskaarten, en in een nog later stadium met magneetbanden.
De computers in de jaren 1950-1980 waren vooral mainframes: zeer grote computers, waar honderden tot duizenden gebruikers gelijktijdig op konden werken. Vooral banken en verzekeringsmaatschappijen gebruikten zulke mainframes op grote schaal. De mainframe was verbonden met de gebruikers via een simpele applicatie op een bureau-computer (vroeger ook wel via een zogenaamde domme terminal). De mainframe is met de komst van de kleine computers nog niet volledig uitgestorven en wordt nog steeds gebruikt door professionele instellingen. De bekendste bouwer van mainframes is IBM.
[bewerk] Miniaturisatie
Met de enorme ontwikkeling van de elektronica en de halfgeleiders, toegepast in transistoren, kon de computer veel kleiner en sneller worden. Later werden de transistors geïntegreerd in een computerchip, of een geïntegreerde schakeling. De microprocessor is zo'n geïntegreerde schakeling. Hoewel microprocessor-gebaseerde computers zoals de Commodore PET (Personal Electronic Transactor) en de Apple II al vanaf het midden van de jaren '70 opgang deden, was de IBM PC uit 1981 het eerste systeem dat expliciet met de naam personal computer op de markt werd gebracht. De pc werd steeds goedkoper en gemakkelijker te gebruiken waardoor steeds meer bedrijven en huisgezinnen er een kochten. De ontwikkelingen gaan voort, zakenmensen gebruiken veelal een laptop om met hun computer op stap te gaan. De steeds verdere miniaturisering leidt er toe dat de kleine Personal Digital Assistant (PDA) met steeds meer mogelijkheden in beeld komt. Ook veel apparaten zoals wasmachines, videorecorders, digitale camera's en dergelijke bevatten tegenwoordig een computer om allerlei zaken te regelen, deze worden dan meestal een ingebed systeem of - in het Engels - embedded system genoemd.
[bewerk] Computertoepassingen
Tegenwoordig worden computers op het werk veelal aangesloten op een computernetwerk, waarbij verschillende gebruikers met een eigen PC gebruikmaken van software en data die op een centrale opslagplaats (server) zijn opgeslagen. Voor het ophalen van informatie van het internet wordt gebruikt gemaakt van een modem, steeds vaker zie je dat thuis gebruikers zich abonneren op een breedband verbinding, deze verbinding is dag en nacht online en in tegenstelling tot inbelmodems voor een vast tarief per maand. Breedband verbindingen zijn naast goedkoper ook velen malen sneller dan inbelverbindingen. Een voorbeeld van een breedband verbinding is: computernetwerk, een router, die is gekoppeld aan een breedbandinternetverbinding zoals DSL, kabel, E1, T1 of glasvezel. In het geval van een groot computernetwerk wordt vaak gebruikgemaakt van een proxyserver om de gegevens van het internet te "filteren".
Een toepassing van computers die nog sterk in opkomst is, is die van de kunstmatige intelligentie, welke toegepast wordt in onder andere computerspellen en de robotica.
Thuis worden computers veel gebruikt om computerspellen te spelen, informatie via internet op te zoeken, en voor communicatie door middel van e-mail, chatten of internetforums. De huidige generatie computers is ook uitstekend te gebruiken om digitale foto- en videobestanden te bewerken. Veel mensen gebruiken de computer ook voor correspondentie, hun administratie of als mediacenter voor het afspelen van muziek of bekijken van foto's.
[bewerk] Zie ook
* Informatica
* Portaal Portaal:Computer
* Portaal Portaal:Informatica
* Netwerk
* Lijst van computerpioniers
* Computerspel
* Hobby Computer Club
* Computerkast
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
Door op bovenstaande afspeelknop te klikken kunt u dit artikel beluisteren. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie verder info over deze opname of download de opname direct (meer info over gesproken Wikipedia)
Voor woordenboekinformatie, zie de pagina computer op WikiWoordenboek.
Categorieën: Wikipedia:Gesproken Wikipedia | Computer | NetwerkenComputer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
* scanner
* externe modem
* luidsprekers
* microfoon
* webcam
* USB-stick
Onder hardware wordt verstaan "Alle tastbare onderdelen in en aan de computer". Er wordt onderscheid gemaakt tussen interne hardware en externe hardware. Interne hardware zit in de behuizing van de computer. Externe hardware wordt aangesloten op een van de poorten op de computer.
Veel hardware wordt volgens bepaalde standaarden gemaakt, vooral binnen het segment van de PC. Regelmatig wordt een standaard vervangen door een verbeterde versie, waardoor oudere apparatuur niet altijd meer uitwisselbaar is met nieuwere. Dit kan een reden zijn om een computer volledig te vervangen.
[bewerk] PC
Een voorbeeld uit de praktijk van de PC: de muis werd in de jaren '80 meestal aangesloten op de seriële poort, en de printer op de parallelle poort. Beide poorten konden ook gebruikt worden om te communiceren met een andere computer. De aansluiting voor de muis en het toetsenbord zijn later vervangen door de PS/2-interface. Tegen het einde van de jaren '90 werden muizen uitgerust met een USB verbinding. Ook de printer, die de afgelopen jaren sterk verbeterd is, werkt tegenwoordig meestal via een USB-poort, hoewel de meeste printers ook nog op de parallelle poort aangesloten kunnen worden. Muizen die op de seriële poort aangesloten kunnen worden zijn tegenwoordig een zeldzaamheid. Communiceren met andere computers gebeurt tegenwoordig bijna uitsluitend in netwerken, met ook hier weer een beperkt aantal standaarden.
[bewerk] Overige architecturen
Andere architecturen dan de PC (zoals de Sun SPARC, IBM RS/6000 of SGI), hebben vaak eigen standaarden. Ook deze zijn uiteraard aan verandering onderhevig. Wel ziet men steeds vaker dat standaarden geharmoniseerd worden en dat apparatuur daardoor met vrijwel alle typen computers kan werken. Een voorbeeld hiervan is de USB.
Het overwicht van de Intel-architectuur betekent ook dat voor veel computermerken Intel de de facto-standaard wordt. Zo werd in 2006 voor het eerst een Apple Macintosh op de markt gebracht met een Intel x86-gebaseerde-architectuur, en is de Intel-architectuur bij SUN, HP en IBM de leiding aan het nemen.
[bewerk] Geschiedenis
Zie ook Geschiedenis van de computer
[bewerk] Mechanische computers
De geschiedenis van de computer begint met de geschiedenis van het rekenen. Vanouds hebben mensen hulpmiddelen ontwikkeld voor berekeningen die niet gemakkelijk uit het hoofd gemaakt konden worden, zoals de kerfstok en het telraam (abacus). Toen de behoefte aan berekeningen steeds complexer werd ontwikkelde men tabellen met hulpgegevens (bijvoorbeeld logaritmetabellen als hulp bij het vermenigvuldigen). Ook de rekenliniaal was een uitvinding om het rekenen makkelijk te maken.
Als er zeer veel gerekend moest worden werden veel mensen ingezet. Deze zaal met rekenaars werd dan ook aangeduid met het woord computer. In het Verenigd Koninkrijk waren naar aanleiding van de koloniale scheepvaart veel centra met menselijke computers ontstaan. Deze maakten tabellen die voor navigatie konden worden gebruikt. Ook in andere gebieden vonden deze tabellen gretig aftrek, zoals de astronomie.
Charles Babbage, een wiskundige, vroeg zich af of de tabellen niet machinaal gegenereerd konden worden. Hiervoor bedacht hij in 1822 de "differentiemachine" (differential engine): een concept voor een machine die tabellen van veeltermen kon uitschrijven. De machine werkte mechanisch en de tandwieltechniek was nog niet geavanceerd genoeg om tot een goed resultaat te komen. Verder veranderde Babbage steeds het ontwerp van de machine.
Aldus kwam hij in 1833 met de "analytische machine" (analytical engine). Deze machine zou met invoer vanaf ponskaarten wiskundige bewerkingen kunnen uitvoeren. Deze machine wordt algemeen gezien als het concept van de computer, maar is nooit gebouwd.
Wel zijn er (nog tot in de tweede helft van de twintigste eeuw) vele mechanische rekenmachines gebouwd en gebruikt. Eén van de eerste ontwerpen (1645) was van de hand van Blaise Pascal. Omdat deze machines niet programmeerbaar waren, noemt men ze in het algemeen geen computer.
Pas in 1938 bouwde Konrad Zuse de eerste computer, de Z1. Ook Zuses machine werkte nog mechanisch, maar Zuse had het zichzelf een stuk eenvoudiger gemaakt door van het binaire stelsel gebruik te maken. Enkele jaren later bouwde Zuse de eerste volledig functionele elektromechanische computer, de Z3.
[bewerk] Elektronische computers
Door de Tweede Wereldoorlog kreeg de ontwikkeling van computers een snelle vlucht. In het Verenigd Koninkrijk werd van de Colossus gebruikgemaakt om Duitse geheime codes te kraken, onder andere die van de Enigma-codeermachine. De Colossus was de eerste elektronische computer, gebruikmakend van elektronenbuizen. De eerste computer in de VS was de ENIAC, die enkele klaslokalen in beslag nam. De eerste computer in Nederland was de ARRA bij het Mathematisch Centrum. De eerste computer in een commerciële omgeving was de Miracle, een Ferranti Mark I bij het Shell-laboratorium in Amsterdam.
In de periode dat het permanente geheugen (de harde schijf) nog niet algemeen bestond, was het invoeren van gegevens of programma's in een computer vrij moeizaam. Dit gebeurde oorspronkelijk met schakelaartjes en ponsband, nog iets later met ponskaarten, en in een nog later stadium met magneetbanden.
De computers in de jaren 1950-1980 waren vooral mainframes: zeer grote computers, waar honderden tot duizenden gebruikers gelijktijdig op konden werken. Vooral banken en verzekeringsmaatschappijen gebruikten zulke mainframes op grote schaal. De mainframe was verbonden met de gebruikers via een simpele applicatie op een bureau-computer (vroeger ook wel via een zogenaamde domme terminal). De mainframe is met de komst van de kleine computers nog niet volledig uitgestorven en wordt nog steeds gebruikt door professionele instellingen. De bekendste bouwer van mainframes is IBM.
[bewerk] Miniaturisatie
Met de enorme ontwikkeling van de elektronica en de halfgeleiders, toegepast in transistoren, kon de computer veel kleiner en sneller worden. Later werden de transistors geïntegreerd in een computerchip, of een geïntegreerde schakeling. De microprocessor is zo'n geïntegreerde schakeling. Hoewel microprocessor-gebaseerde computers zoals de Commodore PET (Personal Electronic Transactor) en de Apple II al vanaf het midden van de jaren '70 opgang deden, was de IBM PC uit 1981 het eerste systeem dat expliciet met de naam personal computer op de markt werd gebracht. De pc werd steeds goedkoper en gemakkelijker te gebruiken waardoor steeds meer bedrijven en huisgezinnen er een kochten. De ontwikkelingen gaan voort, zakenmensen gebruiken veelal een laptop om met hun computer op stap te gaan. De steeds verdere miniaturisering leidt er toe dat de kleine Personal Digital Assistant (PDA) met steeds meer mogelijkheden in beeld komt. Ook veel apparaten zoals wasmachines, videorecorders, digitale camera's en dergelijke bevatten tegenwoordig een computer om allerlei zaken te regelen, deze worden dan meestal een ingebed systeem of - in het Engels - embedded system genoemd.
[bewerk] Computertoepassingen
Tegenwoordig worden computers op het werk veelal aangesloten op een computernetwerk, waarbij verschillende gebruikers met een eigen PC gebruikmaken van software en data die op een centrale opslagplaats (server) zijn opgeslagen. Voor het ophalen van informatie van het internet wordt gebruikt gemaakt van een modem, steeds vaker zie je dat thuis gebruikers zich abonneren op een breedband verbinding, deze verbinding is dag en nacht online en in tegenstelling tot inbelmodems voor een vast tarief per maand. Breedband verbindingen zijn naast goedkoper ook velen malen sneller dan inbelverbindingen. Een voorbeeld van een breedband verbinding is: computernetwerk, een router, die is gekoppeld aan een breedbandinternetverbinding zoals DSL, kabel, E1, T1 of glasvezel. In het geval van een groot computernetwerk wordt vaak gebruikgemaakt van een proxyserver om de gegevens van het internet te "filteren".
Een toepassing van computers die nog sterk in opkomst is, is die van de kunstmatige intelligentie, welke toegepast wordt in onder andere computerspellen en de robotica.
Thuis worden computers veel gebruikt om computerspellen te spelen, informatie via internet op te zoeken, en voor communicatie door middel van e-mail, chatten of internetforums. De huidige generatie computers is ook uitstekend te gebruiken om digitale foto- en videobestanden te bewerken. Veel mensen gebruiken de computer ook voor correspondentie, hun administratie of als mediacenter voor het afspelen van muziek of bekijken van foto's.
[bewerk] Zie ook
* Informatica
* Portaal Portaal:Computer
* Portaal Portaal:Informatica
* Netwerk
* Lijst van computerpioniers
* Computerspel
* Hobby Computer Club
* Computerkast
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
Door op bovenstaande afspeelknop te klikken kunt u dit artikel beluisteren. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie verder info over deze opname of download de opname direct (meer info over gesproken Wikipedia)
Voor woordenboekinformatie, zie de pagina computer op WikiWoordenboek.
Categorieën: Wikipedia:Gesproken Wikipedia | Computer | NetwerkenComputer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
* scanner
* externe modem
* luidsprekers
* microfoon
* webcam
* USB-stick
Onder hardware wordt verstaan "Alle tastbare onderdelen in en aan de computer". Er wordt onderscheid gemaakt tussen interne hardware en externe hardware. Interne hardware zit in de behuizing van de computer. Externe hardware wordt aangesloten op een van de poorten op de computer.
Veel hardware wordt volgens bepaalde standaarden gemaakt, vooral binnen het segment van de PC. Regelmatig wordt een standaard vervangen door een verbeterde versie, waardoor oudere apparatuur niet altijd meer uitwisselbaar is met nieuwere. Dit kan een reden zijn om een computer volledig te vervangen.
[bewerk] PC
Een voorbeeld uit de praktijk van de PC: de muis werd in de jaren '80 meestal aangesloten op de seriële poort, en de printer op de parallelle poort. Beide poorten konden ook gebruikt worden om te communiceren met een andere computer. De aansluiting voor de muis en het toetsenbord zijn later vervangen door de PS/2-interface. Tegen het einde van de jaren '90 werden muizen uitgerust met een USB verbinding. Ook de printer, die de afgelopen jaren sterk verbeterd is, werkt tegenwoordig meestal via een USB-poort, hoewel de meeste printers ook nog op de parallelle poort aangesloten kunnen worden. Muizen die op de seriële poort aangesloten kunnen worden zijn tegenwoordig een zeldzaamheid. Communiceren met andere computers gebeurt tegenwoordig bijna uitsluitend in netwerken, met ook hier weer een beperkt aantal standaarden.
[bewerk] Overige architecturen
Andere architecturen dan de PC (zoals de Sun SPARC, IBM RS/6000 of SGI), hebben vaak eigen standaarden. Ook deze zijn uiteraard aan verandering onderhevig. Wel ziet men steeds vaker dat standaarden geharmoniseerd worden en dat apparatuur daardoor met vrijwel alle typen computers kan werken. Een voorbeeld hiervan is de USB.
Het overwicht van de Intel-architectuur betekent ook dat voor veel computermerken Intel de de facto-standaard wordt. Zo werd in 2006 voor het eerst een Apple Macintosh op de markt gebracht met een Intel x86-gebaseerde-architectuur, en is de Intel-architectuur bij SUN, HP en IBM de leiding aan het nemen.
[bewerk] Geschiedenis
Zie ook Geschiedenis van de computer
[bewerk] Mechanische computers
De geschiedenis van de computer begint met de geschiedenis van het rekenen. Vanouds hebben mensen hulpmiddelen ontwikkeld voor berekeningen die niet gemakkelijk uit het hoofd gemaakt konden worden, zoals de kerfstok en het telraam (abacus). Toen de behoefte aan berekeningen steeds complexer werd ontwikkelde men tabellen met hulpgegevens (bijvoorbeeld logaritmetabellen als hulp bij het vermenigvuldigen). Ook de rekenliniaal was een uitvinding om het rekenen makkelijk te maken.
Als er zeer veel gerekend moest worden werden veel mensen ingezet. Deze zaal met rekenaars werd dan ook aangeduid met het woord computer. In het Verenigd Koninkrijk waren naar aanleiding van de koloniale scheepvaart veel centra met menselijke computers ontstaan. Deze maakten tabellen die voor navigatie konden worden gebruikt. Ook in andere gebieden vonden deze tabellen gretig aftrek, zoals de astronomie.
Charles Babbage, een wiskundige, vroeg zich af of de tabellen niet machinaal gegenereerd konden worden. Hiervoor bedacht hij in 1822 de "differentiemachine" (differential engine): een concept voor een machine die tabellen van veeltermen kon uitschrijven. De machine werkte mechanisch en de tandwieltechniek was nog niet geavanceerd genoeg om tot een goed resultaat te komen. Verder veranderde Babbage steeds het ontwerp van de machine.
Aldus kwam hij in 1833 met de "analytische machine" (analytical engine). Deze machine zou met invoer vanaf ponskaarten wiskundige bewerkingen kunnen uitvoeren. Deze machine wordt algemeen gezien als het concept van de computer, maar is nooit gebouwd.
Wel zijn er (nog tot in de tweede helft van de twintigste eeuw) vele mechanische rekenmachines gebouwd en gebruikt. Eén van de eerste ontwerpen (1645) was van de hand van Blaise Pascal. Omdat deze machines niet programmeerbaar waren, noemt men ze in het algemeen geen computer.
Pas in 1938 bouwde Konrad Zuse de eerste computer, de Z1. Ook Zuses machine werkte nog mechanisch, maar Zuse had het zichzelf een stuk eenvoudiger gemaakt door van het binaire stelsel gebruik te maken. Enkele jaren later bouwde Zuse de eerste volledig functionele elektromechanische computer, de Z3.
[bewerk] Elektronische computers
Door de Tweede Wereldoorlog kreeg de ontwikkeling van computers een snelle vlucht. In het Verenigd Koninkrijk werd van de Colossus gebruikgemaakt om Duitse geheime codes te kraken, onder andere die van de Enigma-codeermachine. De Colossus was de eerste elektronische computer, gebruikmakend van elektronenbuizen. De eerste computer in de VS was de ENIAC, die enkele klaslokalen in beslag nam. De eerste computer in Nederland was de ARRA bij het Mathematisch Centrum. De eerste computer in een commerciële omgeving was de Miracle, een Ferranti Mark I bij het Shell-laboratorium in Amsterdam.
In de periode dat het permanente geheugen (de harde schijf) nog niet algemeen bestond, was het invoeren van gegevens of programma's in een computer vrij moeizaam. Dit gebeurde oorspronkelijk met schakelaartjes en ponsband, nog iets later met ponskaarten, en in een nog later stadium met magneetbanden.
De computers in de jaren 1950-1980 waren vooral mainframes: zeer grote computers, waar honderden tot duizenden gebruikers gelijktijdig op konden werken. Vooral banken en verzekeringsmaatschappijen gebruikten zulke mainframes op grote schaal. De mainframe was verbonden met de gebruikers via een simpele applicatie op een bureau-computer (vroeger ook wel via een zogenaamde domme terminal). De mainframe is met de komst van de kleine computers nog niet volledig uitgestorven en wordt nog steeds gebruikt door professionele instellingen. De bekendste bouwer van mainframes is IBM.
[bewerk] Miniaturisatie
Met de enorme ontwikkeling van de elektronica en de halfgeleiders, toegepast in transistoren, kon de computer veel kleiner en sneller worden. Later werden de transistors geïntegreerd in een computerchip, of een geïntegreerde schakeling. De microprocessor is zo'n geïntegreerde schakeling. Hoewel microprocessor-gebaseerde computers zoals de Commodore PET (Personal Electronic Transactor) en de Apple II al vanaf het midden van de jaren '70 opgang deden, was de IBM PC uit 1981 het eerste systeem dat expliciet met de naam personal computer op de markt werd gebracht. De pc werd steeds goedkoper en gemakkelijker te gebruiken waardoor steeds meer bedrijven en huisgezinnen er een kochten. De ontwikkelingen gaan voort, zakenmensen gebruiken veelal een laptop om met hun computer op stap te gaan. De steeds verdere miniaturisering leidt er toe dat de kleine Personal Digital Assistant (PDA) met steeds meer mogelijkheden in beeld komt. Ook veel apparaten zoals wasmachines, videorecorders, digitale camera's en dergelijke bevatten tegenwoordig een computer om allerlei zaken te regelen, deze worden dan meestal een ingebed systeem of - in het Engels - embedded system genoemd.
[bewerk] Computertoepassingen
Tegenwoordig worden computers op het werk veelal aangesloten op een computernetwerk, waarbij verschillende gebruikers met een eigen PC gebruikmaken van software en data die op een centrale opslagplaats (server) zijn opgeslagen. Voor het ophalen van informatie van het internet wordt gebruikt gemaakt van een modem, steeds vaker zie je dat thuis gebruikers zich abonneren op een breedband verbinding, deze verbinding is dag en nacht online en in tegenstelling tot inbelmodems voor een vast tarief per maand. Breedband verbindingen zijn naast goedkoper ook velen malen sneller dan inbelverbindingen. Een voorbeeld van een breedband verbinding is: computernetwerk, een router, die is gekoppeld aan een breedbandinternetverbinding zoals DSL, kabel, E1, T1 of glasvezel. In het geval van een groot computernetwerk wordt vaak gebruikgemaakt van een proxyserver om de gegevens van het internet te "filteren".
Een toepassing van computers die nog sterk in opkomst is, is die van de kunstmatige intelligentie, welke toegepast wordt in onder andere computerspellen en de robotica.
Thuis worden computers veel gebruikt om computerspellen te spelen, informatie via internet op te zoeken, en voor communicatie door middel van e-mail, chatten of internetforums. De huidige generatie computers is ook uitstekend te gebruiken om digitale foto- en videobestanden te bewerken. Veel mensen gebruiken de computer ook voor correspondentie, hun administratie of als mediacenter voor het afspelen van muziek of bekijken van foto's.
[bewerk] Zie ook
* Informatica
* Portaal Portaal:Computer
* Portaal Portaal:Informatica
* Netwerk
* Lijst van computerpioniers
* Computerspel
* Hobby Computer Club
* Computerkast
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
Door op bovenstaande afspeelknop te klikken kunt u dit artikel beluisteren. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie verder info over deze opname of download de opname direct (meer info over gesproken Wikipedia)
Voor woordenboekinformatie, zie de pagina computer op WikiWoordenboek.
Categorieën: Wikipedia:Gesproken Wikipedia | Computer | NetwerkenComputer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
* scanner
* externe modem
* luidsprekers
* microfoon
* webcam
* USB-stick
Onder hardware wordt verstaan "Alle tastbare onderdelen in en aan de computer". Er wordt onderscheid gemaakt tussen interne hardware en externe hardware. Interne hardware zit in de behuizing van de computer. Externe hardware wordt aangesloten op een van de poorten op de computer.
Veel hardware wordt volgens bepaalde standaarden gemaakt, vooral binnen het segment van de PC. Regelmatig wordt een standaard vervangen door een verbeterde versie, waardoor oudere apparatuur niet altijd meer uitwisselbaar is met nieuwere. Dit kan een reden zijn om een computer volledig te vervangen.
[bewerk] PC
Een voorbeeld uit de praktijk van de PC: de muis werd in de jaren '80 meestal aangesloten op de seriële poort, en de printer op de parallelle poort. Beide poorten konden ook gebruikt worden om te communiceren met een andere computer. De aansluiting voor de muis en het toetsenbord zijn later vervangen door de PS/2-interface. Tegen het einde van de jaren '90 werden muizen uitgerust met een USB verbinding. Ook de printer, die de afgelopen jaren sterk verbeterd is, werkt tegenwoordig meestal via een USB-poort, hoewel de meeste printers ook nog op de parallelle poort aangesloten kunnen worden. Muizen die op de seriële poort aangesloten kunnen worden zijn tegenwoordig een zeldzaamheid. Communiceren met andere computers gebeurt tegenwoordig bijna uitsluitend in netwerken, met ook hier weer een beperkt aantal standaarden.
[bewerk] Overige architecturen
Andere architecturen dan de PC (zoals de Sun SPARC, IBM RS/6000 of SGI), hebben vaak eigen standaarden. Ook deze zijn uiteraard aan verandering onderhevig. Wel ziet men steeds vaker dat standaarden geharmoniseerd worden en dat apparatuur daardoor met vrijwel alle typen computers kan werken. Een voorbeeld hiervan is de USB.
Het overwicht van de Intel-architectuur betekent ook dat voor veel computermerken Intel de de facto-standaard wordt. Zo werd in 2006 voor het eerst een Apple Macintosh op de markt gebracht met een Intel x86-gebaseerde-architectuur, en is de Intel-architectuur bij SUN, HP en IBM de leiding aan het nemen.
[bewerk] Geschiedenis
Zie ook Geschiedenis van de computer
[bewerk] Mechanische computers
De geschiedenis van de computer begint met de geschiedenis van het rekenen. Vanouds hebben mensen hulpmiddelen ontwikkeld voor berekeningen die niet gemakkelijk uit het hoofd gemaakt konden worden, zoals de kerfstok en het telraam (abacus). Toen de behoefte aan berekeningen steeds complexer werd ontwikkelde men tabellen met hulpgegevens (bijvoorbeeld logaritmetabellen als hulp bij het vermenigvuldigen). Ook de rekenliniaal was een uitvinding om het rekenen makkelijk te maken.
Als er zeer veel gerekend moest worden werden veel mensen ingezet. Deze zaal met rekenaars werd dan ook aangeduid met het woord computer. In het Verenigd Koninkrijk waren naar aanleiding van de koloniale scheepvaart veel centra met menselijke computers ontstaan. Deze maakten tabellen die voor navigatie konden worden gebruikt. Ook in andere gebieden vonden deze tabellen gretig aftrek, zoals de astronomie.
Charles Babbage, een wiskundige, vroeg zich af of de tabellen niet machinaal gegenereerd konden worden. Hiervoor bedacht hij in 1822 de "differentiemachine" (differential engine): een concept voor een machine die tabellen van veeltermen kon uitschrijven. De machine werkte mechanisch en de tandwieltechniek was nog niet geavanceerd genoeg om tot een goed resultaat te komen. Verder veranderde Babbage steeds het ontwerp van de machine.
Aldus kwam hij in 1833 met de "analytische machine" (analytical engine). Deze machine zou met invoer vanaf ponskaarten wiskundige bewerkingen kunnen uitvoeren. Deze machine wordt algemeen gezien als het concept van de computer, maar is nooit gebouwd.
Wel zijn er (nog tot in de tweede helft van de twintigste eeuw) vele mechanische rekenmachines gebouwd en gebruikt. Eén van de eerste ontwerpen (1645) was van de hand van Blaise Pascal. Omdat deze machines niet programmeerbaar waren, noemt men ze in het algemeen geen computer.
Pas in 1938 bouwde Konrad Zuse de eerste computer, de Z1. Ook Zuses machine werkte nog mechanisch, maar Zuse had het zichzelf een stuk eenvoudiger gemaakt door van het binaire stelsel gebruik te maken. Enkele jaren later bouwde Zuse de eerste volledig functionele elektromechanische computer, de Z3.
[bewerk] Elektronische computers
Door de Tweede Wereldoorlog kreeg de ontwikkeling van computers een snelle vlucht. In het Verenigd Koninkrijk werd van de Colossus gebruikgemaakt om Duitse geheime codes te kraken, onder andere die van de Enigma-codeermachine. De Colossus was de eerste elektronische computer, gebruikmakend van elektronenbuizen. De eerste computer in de VS was de ENIAC, die enkele klaslokalen in beslag nam. De eerste computer in Nederland was de ARRA bij het Mathematisch Centrum. De eerste computer in een commerciële omgeving was de Miracle, een Ferranti Mark I bij het Shell-laboratorium in Amsterdam.
In de periode dat het permanente geheugen (de harde schijf) nog niet algemeen bestond, was het invoeren van gegevens of programma's in een computer vrij moeizaam. Dit gebeurde oorspronkelijk met schakelaartjes en ponsband, nog iets later met ponskaarten, en in een nog later stadium met magneetbanden.
De computers in de jaren 1950-1980 waren vooral mainframes: zeer grote computers, waar honderden tot duizenden gebruikers gelijktijdig op konden werken. Vooral banken en verzekeringsmaatschappijen gebruikten zulke mainframes op grote schaal. De mainframe was verbonden met de gebruikers via een simpele applicatie op een bureau-computer (vroeger ook wel via een zogenaamde domme terminal). De mainframe is met de komst van de kleine computers nog niet volledig uitgestorven en wordt nog steeds gebruikt door professionele instellingen. De bekendste bouwer van mainframes is IBM.
[bewerk] Miniaturisatie
Met de enorme ontwikkeling van de elektronica en de halfgeleiders, toegepast in transistoren, kon de computer veel kleiner en sneller worden. Later werden de transistors geïntegreerd in een computerchip, of een geïntegreerde schakeling. De microprocessor is zo'n geïntegreerde schakeling. Hoewel microprocessor-gebaseerde computers zoals de Commodore PET (Personal Electronic Transactor) en de Apple II al vanaf het midden van de jaren '70 opgang deden, was de IBM PC uit 1981 het eerste systeem dat expliciet met de naam personal computer op de markt werd gebracht. De pc werd steeds goedkoper en gemakkelijker te gebruiken waardoor steeds meer bedrijven en huisgezinnen er een kochten. De ontwikkelingen gaan voort, zakenmensen gebruiken veelal een laptop om met hun computer op stap te gaan. De steeds verdere miniaturisering leidt er toe dat de kleine Personal Digital Assistant (PDA) met steeds meer mogelijkheden in beeld komt. Ook veel apparaten zoals wasmachines, videorecorders, digitale camera's en dergelijke bevatten tegenwoordig een computer om allerlei zaken te regelen, deze worden dan meestal een ingebed systeem of - in het Engels - embedded system genoemd.
[bewerk] Computertoepassingen
Tegenwoordig worden computers op het werk veelal aangesloten op een computernetwerk, waarbij verschillende gebruikers met een eigen PC gebruikmaken van software en data die op een centrale opslagplaats (server) zijn opgeslagen. Voor het ophalen van informatie van het internet wordt gebruikt gemaakt van een modem, steeds vaker zie je dat thuis gebruikers zich abonneren op een breedband verbinding, deze verbinding is dag en nacht online en in tegenstelling tot inbelmodems voor een vast tarief per maand. Breedband verbindingen zijn naast goedkoper ook velen malen sneller dan inbelverbindingen. Een voorbeeld van een breedband verbinding is: computernetwerk, een router, die is gekoppeld aan een breedbandinternetverbinding zoals DSL, kabel, E1, T1 of glasvezel. In het geval van een groot computernetwerk wordt vaak gebruikgemaakt van een proxyserver om de gegevens van het internet te "filteren".
Een toepassing van computers die nog sterk in opkomst is, is die van de kunstmatige intelligentie, welke toegepast wordt in onder andere computerspellen en de robotica.
Thuis worden computers veel gebruikt om computerspellen te spelen, informatie via internet op te zoeken, en voor communicatie door middel van e-mail, chatten of internetforums. De huidige generatie computers is ook uitstekend te gebruiken om digitale foto- en videobestanden te bewerken. Veel mensen gebruiken de computer ook voor correspondentie, hun administratie of als mediacenter voor het afspelen van muziek of bekijken van foto's.
[bewerk] Zie ook
* Informatica
* Portaal Portaal:Computer
* Portaal Portaal:Informatica
* Netwerk
* Lijst van computerpioniers
* Computerspel
* Hobby Computer Club
* Computerkast
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
Door op bovenstaande afspeelknop te klikken kunt u dit artikel beluisteren. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie verder info over deze opname of download de opname direct (meer info over gesproken Wikipedia)
Voor woordenboekinformatie, zie de pagina computer op WikiWoordenboek.
Categorieën: Wikipedia:Gesproken Wikipedia | Computer | NetwerkenComputer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
* scanner
* externe modem
* luidsprekers
* microfoon
* webcam
* USB-stick
Onder hardware wordt verstaan "Alle tastbare
Enemy Territory was eigenlijk gepland als een commercieel vervolg voor de populaire FPS Return to Castle Wolfenstein. Echter, door problemen met de single-player mode, werd de multiplayer versie uitgebracht op 29 mei 2003 als een gratis computerspel. Begin 2004 werd de broncode voor de spel-logica (niet de game engine) vrijgegeven ten gunste van de modding community.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Spel Overzicht
* 2 Skills en Karakter Klassen
o 2.1 Algemene Skill - Battle Sense
o 2.2 Algemene Skill - Lichte Wapens
o 2.3 Soldaat (Klasse Skill - Zware Wapens)
o 2.4 Hospik (Klasse Skill - Eerste Hulp)
o 2.5 Geniesoldaat (Klasse Skill - Genie)
o 2.6 Veld Operaties puppet (Klasse Skill - Veld Operaties)
o 2.7 Geheim Agent (Klasse Skill - Geheime Dienst)
* 3 Rang en Voortgang
* 4 Wapens
o 4.1 Toets 1 - Mes
o 4.2 Toets 2 - Een-hands wapen
o 4.3 Toets 3 - Twee-hands wapen
+ 4.3.1 Machinepistolen
+ 4.3.2 Zware wapens
+ 4.3.3 Vizier en Stille wapens
+ 4.3.4 Granaat Geweer
o 4.4 Toets 4 - Hand granaat
o 4.5 Toets 5 - Speciale Functies
o 4.6 Toets 6 - Speciale Functie
o 4.7 Toets 7 - Speciale Functie
o 4.8 Toets 8 - Verrekijker
* 5 Maps (Kaarten)
o 5.1 Siwa Oasis
o 5.2 Seawall Battery
o 5.3 Gold Rush
o 5.4 Würzburg Radar
o 5.5 Rail Gun
o 5.6 Fuel Dump
* 6 Mods
* 7 Externe links
[bewerk] Spel Overzicht
In Enemy Territory kan men met het team en klasse selectie panel een van de vijf verschillende karakter klassen kiezen :
* Soldier : Soldaat, kan zware wapens (heavy weapons) gebruiken;
* Medic : Hospik, kan teamgenoten eerste hulp verlenen/terug tot leven wekken;
* Engineer : Genie, kan dingen opbouwen en vernietigen en landmijnen plaatsen en onschadelijk maken;
* Field Ops : Veld Operaties, kan munitie ronddelen en precisiebombardement; luchtaanval oproepen;
* Covert Ops : Geheim Agent, kan vijandige deuren openen, Sluipschutter spelen...;
Er zijn twee teams waar men voor kan kiezen, Allies of Axis. Een 'map' (kaart) is de speelomgeving waarin de figuur die de speler bestuurt zich voortbeweegt. Er zijn zes officiële 'maps' uitgebracht. De North-Africa Campaign, bestaande uit de maps Goldrush, Oasis, en Battery; en de Europe Campaign, bestaande uit de maps Railgun, Radar en Fuel-Dump. Hiernaast zijn er tientallen 'maps' gemaakt door liefhebbers van het spel. Zie paragraaf 5 voor een uitgebreide omschrijving.
Op elke 'map' dient er door de aanvallende partij binnen een bepaalde tijd een aantal doelen behaald te worden, de zogenaamde 'objectives'. De verdedigende partij moet de aanvallers weerhouden de doelen te bereiken. Sommige doelen zijn facultatief en kunnen eventueel door beide teams worden uitgevoerd, maar zijn niet nodig voor de eindoverwinning. Deze kleinere doelen kunnen een team wel helpen het einddoel sneller te bereiken, denk aan een commandopost, MG42 (een vaste machinegeweerpost) of een wachttoren. Afhankelijk van de Game-Mode zal de actie verder gaan op een andere 'map' (Campaign-Mode) of dezelfde 'map' (Objective-Mode, Stopwatch Mode, Last Man Standing).
In de officiële zes 'map' campaign (meest voorkomend op publieke servers), zijn de Allies de aanvallende partij op alle maps behalve één en dat is Railgun waar de Axis een aantal treinen moeten escorteren. In Stop Watch Mode (meest gebruikt in Lan servers, echter ook op Publieke Servers) spelen de beide teams de 'map' twee maal, beide één maal Axis en één maal Allies, de winnaar wordt dan bepaald door welk team het snelst was in aanvallend opzicht. Het kan een gelijk spel worden wanneer de beide teams tot het verstrijken van de tijd de tegenstander ervan weerhouden de doelen te bereiken.
Spelers kunnen Experience points, XP verdienen in een aantal verschillende karakter klassen, zo zal een engineer die iets bouwt XP krijgen in de klasse engineer. Een hoog XP in een bepaalde klasse brengt voordelen met zich mee, zo kan een field ops regelmatiger externe vuurkracht aanvragen, en kan een medic sneller en beter mensen terug tot leven wekken.
Power Bar : 'geeft status weer van 'medic','ammo' pakketten.'
Battle Sense : 'gevoel voor gevechtshandelingen, je bent 'daar' waar actie is. Dit wordt berekend uit het de afstand die je gewond aflegt.'
Skill : 'kunde (letterlijke vertaling).'
Light Weapons : 'geeft aan hoe goed je met (machine-)pistool bent.'
Ook kan er XP worden verdiend in verschillende Skills. Alle karakter klassen kunnen XP punten verdienen in Battle Sense en Light Weapons. Klasse skills zijn over het algemeen gebonden aan de huidige klasse, met de uitzondering van Heavy Weapons (de Soldier klasse skill).
Spelers hebben bepaalde capaciteiten en functionaliteit gebaseerd op hun karakter klasse. De speler heeft een Power Bar welke 'power' geeft voor hun speciale functionaliteit, zo kan een beginnende Field Ops slechts externe vuurkracht aanvragen als de balk vol is, een meer ervaren speler (met meer skills in deze klasse) kan dit ook als de balk slechts halfvol is. Deze Power Bar herstelt langzaam.
Spelers hebben tot acht wapens tot hun beschikking afhankelijk van spelers-klasse. Zie voor een uitgebreidere beschrijving Paragraaf 4 van dit artikel.
[bewerk] Skills en Karakter Klassen
Spelers kunnen experience XP verdienen in drie skills: Battle Sense, Light Weapons, en een skill die bepaald wordt door zijn huidige klasse. Sommige algemene 'klasse skills' gelden voor alle karakter klassen.
[bewerk] Algemene Skill - Battle Sense
Battle Sense wordt verdiend met het daadwerkelijk deelnemen aan actieve gevechtshandelingen. Elke dertig seconden wordt er in het spel, 'XP' experience gegeven afhankelijk van of een speler "schade heeft berokkend aan het vijandige team" ,"schade heeft berokkend aan het vijandige team" en "schade heeft ontvangen", of "heeft iemand gedood" en "heeft schade ontvangen."
* Level 1 - Je hebt een verrekijker en kan vijandelijke stellingen observeren. (Alle Covert Ops hebben een verrekijker en kunnen er landmijnen mee ontdekken. Alle Field Ops hebben een verrekijker en kunnen er luchtsteun mee aanvragen. Deze twee klassen hebben dus geen echt voordeel met het krijgen van dit eerste level)
* Level 2 - Het langdurig deelnemen aan actieve gevechtshandelingen geeft je powerbar bar een hogere oplaadsnelheid (60% sneller).
* Level 3 - Als behoorlijk 'ervaren' slagveldveteraan, verhoogt je gevechtskunst je maximale gezondheid (health) met 15 punten.
* Level 4 - Bij dit niveau kun je vijandelijke mijnen zien als je binnen bepaalde afstand bent, je ziet de landmijnen doorzichtig. In sommige Mods kun je met je verrekijker nu net als de Covert Ops de mijnen zichtbaar maken met je verrekijker.
[bewerk] Algemene Skill - Lichte Wapens
Skill in Light Weapons wordt verdiend door het doden met light weapons (letterlijk lichte wapens) zoals : een machinepistool, geweer (zonder telescoop gebruik, als er een aanwezig is), pistool, granaat of mes.
* Level 1 - Bij je start bevat je munitie nu een extra magazijn. Dit magazijn is vooral welkom bij medics, die anders slechts met één magazijn (30 kogels) starten.
* Level 2 - Je bent nu zo bekend met deze wapens dat je deze 35% sneller kunt herladen.
* Level 3 - Je gevechtservaring is nu zo ver gevorderd dat de spreiding van je machinepistool (MP) met 35% gereduceerd is, terwijl de terugslag van het pistool is gehalveerd.
* Level 4 - Met je Een-hands wapen slot schiet je nu met twee pistolen, de zgn. "akimbo"-pistolen. Hoewel het samenspel van deze pistolen sneller schiet dan een machinepistool, moet dit wapen sneller herladen worden, en duurt dit ook langer: het wapen moet herladen worden terwijl iedere hand een wapen vastheeft.
[bewerk] Soldaat (Klasse Skill - Zware Wapens)
Zware wapens specialist. De soldaat (Soldier) is uniek in die zin dat de skill van deze karakter klasse enkel en alleen verwijst naar het doden van de vijand. Soldaten zijn de enige klasse die zware wapens kunnen dragen; echter, alle karakter klassen kunnen XP punten verdienen in 'Heavy Weapons' bij gebruik van een MG42 toren of een Browning van een tank. Soldaten starten met vier handgranaten.
* Level 1 - Power Bar nodig om zware wapens af te vuren is gereduceerd tot 1/3, gebruikt 2/3 om te vuren.
* Level 2 - Oververhittingssnelheid voor zware wapens gereduceerd tot 50%.
* Level 3 - Loopsnelheid met zware wapens is nu vergroot.
* Level 4 - Soldaat draagt nu een automatisch wapen (Thompson of MP-40) in zijn een-hands wapen slot (in plaats van de Colt/Luger). Zo zijn combinaties van een antitankraket, vlammenwerper of mortier met de machinepistolen MP40 voor Axis, Thompson voor Allies, mogelijk.
[bewerk] Hospik (Klasse Skill - Eerste Hulp)
De Hospik (Medic) heeft meer health (HP) dan alle andere klassen, en zal wanneer gewond zichzelf langzaam genezen. Ook kan de Hospik teamgenoten ondersteunen met health packs en ze opnieuw tot leven wekken met een injectie. Omdat een Hospik zichzelf heelt, en hij gewoonlijk de meeste XP verdient als hij bij een groep blijft, is deze klasse goed om mee te beginnen. Hierdoor echter, kan een geoefende speler van de Hospik een extreem gevaarlijke individuele soldaat maken, de zogeheten "rambo medic." Het grootste nadeel van de Hospik is dat hij start met weinig munitie en slechts één handgranaat.
* Level 1 - De Hospik start met een extra magazijn munitie en een extra handgranaat.
* Level 2 - De Hospik start met twee extra spuiten. Power bar nodig om een gezondheids pak te laten vallen verlaagd van 25% naar 15%.
* Level 3 - Spuit opnieuw leven wekken nu met volledige health (Spuit is nu groen).
* Level 4 - De Hospik kan zichzelf nu injecteren met adrenaline. (Rode spuit.) Wanneer adrenaline wordt gebruikt, zal de Medic sneller rennen en slechts de helft van opgelopen schade ontvangen. Zijn uithoudingsvermogen 'bar' (naast de 'power bar') zal op 100 procent blijven. Dit houdt slechts tien seconden aan. Adrenaline is handig en kan soms een beslissend tactisch middel zijn, wanneer het op kritieke plaatsen/momenten in het spel wordt gebruikt om een doel snel te bereiken.
[bewerk] Geniesoldaat (Klasse Skill - Genie)
Geniesoldaten (Engineers) zijn de enige klasse die vele doelen (objectives) kunnen bereiken/volbrengen. Engineers kunnen constructies bouwen en repareren zoals een MG42 post, voertuigen, een bruggen, een commando post. Verder kunnen ze dynamiet en landmijnen plaatsen. Engineers starten met vier of acht granaten, en is de enige klasse die een granaat kan afvuren met voor Allied het M1 Garand geweer en voor Axis engineers het Gewehr 43.
* Level 1 - Start nu met vier extra granaten en vier extra geweer granaten.
* Level 2 - Dynamiet en landmijnen worden nu in de helft van de tijd op 'scherp' gezet.
* Level 3 - Power Bar nodig voor : maken van constructies, vernielen van constructies, 'scherp zetten en ontmantelen' van dynamiet/landmijnen verlaagd met 1/3, nu nodig : 2/3.
* Level 4 - Engineer draagt nu een kogel vrij vest, dit vest reduceert de 'schade' van explosieven met 50%.
[bewerk] Veld Operaties puppet (Klasse Skill - Veld Operaties)
De Veld Operaties puppet (Field Ops) ondersteund zijn team genoten met pakketjes munitie en met luchtaanvallen op de vijand. Er zijn twee types luchtaanvallen; de een is herkenbaar aan de gekleurde rookgranaat en bestaat uit een serie ontploffingen in de lengte van de rook. Deze luchtaanval wordt gewoonlijk gebruikt om een groot gebied "schoon te vegen". Een tweede type is een serie van explosies op het gekozen doel. De artillerie aanval wordt gebruikt om een kleiner gebied voor langere tijd "gevaarlijk" te maken. Voor beide geldt dat er per team slechts een beperkt aantal luchtaanvallen en/of artillerie aanvallen tegelijkertijd actief kunnen zijn.
* Level 1 - Pakketjes munitie die je laat vallen bevatten een extra (Mega Ammo Pack) magazijn munitie. Deze "verbeterde" pakketjes zijn te herkennen aan een donkerder kleur dan de beginpakketjes. De power bar nodig om pakketjes munitie te geven vermindert van 25% naar 15%.
* Level 2 - Power Bar nodig voor een lucht- of artillerie-aanval werd gereduceerd met 30%.
* Level 3 - Luchtaanvallen produceren nu onmiddellijk na de eerste serie explosies een tweede serie explosies; nog dodelijker voor de vijand. Een artillerie aanval duurt twee maal zo lang.
* Level 4 - De Field Ops kan nu vijandelijke "vermomde" Covert Ops herkennen. ("Disguised Enemy" zal nu verschijnen als naam.)
[bewerk] Geheim Agent (Klasse Skill - Geheime Dienst)
Sluip en verken klasse. De Geheim Agent (Covert Ops) kan het uniform van een vijandelijke speler "aantrekken", rook granaten gooien om het zicht van de vijand te beperken met een dik rookgordijn, ook kunnen ze een (bom pakket) laten vallen. De Covert Op is de enige klasse die een wapen met een telescoopvizier of een geluidsdemper kan gebruiken. Elke vijand in de directe omgeving van de Covert Op zal verschijnen op de command map van zijn team genoten. Door naar mijnen te speuren met zijn verrekijker kan hij vijandelijke mijnen ontdekken, die dan ook voor zijn team genoten zichtbaar worden op de command map.
Wanneer hij een vijandelijk uniform draagt kan de Covert vijandelijke deuren openen, en kan zo teamgenoten (ongemerkt) naar binnen laten. Wanneer vijanden van afstand de Covert zien, zal deze de naam dragen van de persoon van wie hij het uniform heeft gestolen, wanneer hij echter nabij de vijand komt zal zijn naam "leeg" zijn zodat hij snel kan worden herkend. Oplettende spelers kunnen een "vermomde" vijand ook herkennen aan het wapen dat hij draagt. Elke "vermomde" covert op wordt makkelijk herkend door een Field Op met skill level 4 Signals, zij zullen "DISGUISED ENEMY" zien in plaats van een naam, ook op de map kan die Field Ops de covert opmerken.
Verder zal een "verklede" vijand opvallen wanneer deze plotseling in de tegenovergestelde richting rent van zijn team genoten. In elk geval verliest de Covert zijn uniform wanneer hij in het zicht van de vijand een wapen afvuurt. Covert ops gebruiken dan ook vaak de backstab, het van achter neersteken van een vijand. Zo wordt de Covert niet herkend.
In de "Jaymod" is het zelfs mogelijk om kleding te stelen van nog levende soldaten...zodat deze in hun ondergoed lopen, wat tot hilarische taferelen leidt!
* Level 1 - Covert krijgt bonus clip munitie voor zijn Telescoopvizier wapen FG-42, K43, or M1 Garand.
* Level 2 - Power Bar nodig voor bom pakket satchel charges en rook granaat gereduceerd met 1/3, nu nodig 2/3.
* Level 3 - Wapen terugslag en afzwaai met zoomed wapen is verminderd met 50%.
* Level 4 - Instant kill wanneer je een vijand in de rug steekt.
[bewerk] Rang en Voortgang
Spelers beginnen als gewoon soldaat Private (Allies) of Schutze (Axis). Je kunt je militaire rang verhogen door je skills te verbeteren. De rangen zijn als volgt:
Rangen Enemy Territory Allies Axis Level
Private First Class Oberschütze Heeft 1 Level in enige skill
Corporal Gefreiter Heeft 2 Levels van dezelfde skill
Sergeant Feldwebel Heeft 3 Levels van dezelfde skill
Lieutenant Leutnant Heeft 4 Levels van dezelfde skill (max)
Captain Hauptmann Heeft 2 volledige skills (Level 4)
Major Major Heeft 3 volledige skills
Colonel Oberst Heeft 4 volledige skills (vereist klasse wissel)
Brigadier General Generalmajor Heeft 5 volledige skills
Lieutenant General Generalleutnant Heeft 6 volledige skills
General General Heeft 7 volledige skills (alle klassen)
Sommige servers verwijderen een speler zijn verdiende XP experience punten aan het eind van een campaign, andere servers bewaren het totdat je de verbinding verbreekt, er zijn zelfs servers die ook nadat je de verbinding verbreekt je zuur verdiende XP experience punten bewaren.
[bewerk] Wapens
Zoals gebruikelijk is in een First-person shooter, zitten de wapens en het materiaal in Enemy Territory ook onder de nummers toetsen 1 t/m 7. Deze kunnen echter verandert worden door het maken van een config. De wapens in het spel bij elk team zijn gelijk. Er is dus geen team met een voorsprong.
[bewerk] Toets 1 - Mes
Eenvoudig aanvalswapen. Een level 4 Covert Ops kan echter met één 'steek' doden, als hij een vijand in de rug steekt wanneer een messymbool verschijnt, in alle andere gevallen, geeft het mes -100HP schade in de rug. In veel mods brengt het mes méér schade toe aan de vijand wanneer het bijvoorbeeld gebukt of wanneer men op de grond ligt wordt gebruikt. Ook zijn er mods de Jaymod onder andere waarin het zelfs mogelijk is om het mes te gooien. Tijdens het ombrengen van een speler met een mes kan soms het geluid van een geit op de achtergrond worden gehoort. In sommige mods kan dit zelfs overheersend door de gehele map heen klinken.
Het mes wordt soms ook gebruikt om bepaalde voorwerpen te verwoesten. Een vaste MG kan bijvoorbeeld worden kapot gemaakt na een paar messteken.
[bewerk] Toets 2 - Een-hands wapen
* Luger - Axis pistool. Acht schots magazijn.
* Colt - Allied pistool. Acht schots magazijn.
De Luger(Axis, Duitsers) en Colt(Allies, geallieerden) zijn bijna identiek, behalve natuurlijk in uiterlijk en het geluid: de Luger heeft een iets grotere terugslag. De Covert Ops kan een pistool met geluidsdemper gebruiken, die verwijderd kan worden, behalve wanneer hij twee pistolen heeft (Level 4 Light Weapons). Alle pistolen geven 20 HP schade per schot, en 50 HP schade per headshot. Bij 140xp Light Weapons heb je in die klasse 4 sterren vergaard, en daarmee de beschikking over de zogenaamde 'Akimbo:' één pistool in elke hand. Bij een soldaat met level 4 Heavy Weapons wordt de 'single' dan wel 'akimbo' vervangen door het machinepistool, waardoor de soldaat de beschikking krijgt over een machinegeweer op slot 2 en een 'Heavy Weapon' op slot 3.
[bewerk] Toets 3 - Twee-hands wapen
Beschikbare wapens verschillen per karakter klasse class. Het wapen valt op de grond als de speler dood gaat. En kan door enige andere speler, welke het, afhankelijk van zijn karakter klasse worden opgeraapt. De Thompson en MP-40 zijn vrij uitwisselbaar.
[bewerk] Machinepistolen
Voor elke klasse beschikbaar behalve de klasse Covert Ops.
* MP-40 - Standaard Axis automatisch wapen. Dertig schots magazijn.
* Thompson - Standaard Allied automatisch wapen. Dertig schots magazijn.
* Sten - Standaard Covert Ops automatisch wapen. Tweeëndertig schots magazijn.
De MP40 en de Thompson zijn identiek behalve in voorkomen en geluid. De twee waren verschillend in Return to Castle Wolfenstein. De Sten is een machinepistool met een hoge vuur snelheid, oververhitting gebeurt ongeveer na 16 kogels non stop af te vuren (ongeveer 10 HP schade per kogel). Alle machinepistolen geven 50 HP schade per headshot, echter hoe verder het doelwit zich van jou af bevindt, hoe minder schade de kogels doen. Hiermee kan het voorkomen dat een Engineer na 5 'headshots' nog steeds leeft. Overigens: als een speler Adrenaline gebruikt, wordt alle schade aan hem met 50% verminderd. Hiermee gaat er met één headshot nog maar 25 HP af.
[bewerk] Zware wapens
Deze wapens zijn alleen beschikbaar voor soldaten, en vaak is er een maximum aan het zware wapens dat een team maximaal mag gebruiken. Dit om te voorkomen dat iedereen met een panzerfaust gaat lopen. Alle zware wapens verminderen de loop snelheid (tenzij level vier van heavy weapons bereikt werd), wanneer je dus een soldaat bent met een zwaar wapen kun je het best je pistool of mes gebruiken als je je zelf verplaatst.
De Panzerfaust is zo krachtig dat een vijand bijna altijd het loodje legt, ongeacht HP in de meeste gevallen. Een geoefend speler (met een dosis geluk) kan een panzerfaust aanval echter overleven met behulp van het engineer's flak jacket (die krijgt hij wanneer hij vier sterren in de engineer klasse verwerft) en/of de adrenaline van de Hospik.
* Panzerfaust - Raket-werper / Bazooka. Lange herlaad tijd, veel HP schade, grote radius. Enkel-schot, soldaten hebben er vier, het afvuren van een panzer kost een volledige 'bar' aan power. Wanneer de panzerfaust wordt afgevuurd zal deze een karakteristiek geluid laten horen, een 'hoge piep', totdat hij geladen wordt, waarna het projectiel in een rechte lijn wordt afgevuurd. Je kan de panzerfaust niet afvuren wanneer je op de grond ligt. Als je tijdens het afvuren naar links of rechts 'leunt' zal de panzerfaust het schot afbreken. Sommige spelers zien dit wapen als 'n00bish', terwijl anderen het gewoon zien als één van de 'Zware Wapens". In sommige mods, doet de zwaartekracht zijn werk, wat weer een extra moeilijkheidsfactor oplevert om de panzer juist af te vuren; dit doet het "n00b" effect enigszins teniet.
* Vlammenwerper - Wapen voor dichtbij, vooral gevaarlijk in overdekte ruimten, het doet veel HP schade en heeft een grote radius. Vuur schade blijft enige tijd 'doorgaan' nadat het is gegeven/ontvangen; in die zin dat net als echte vlammen deze niet meteen doven, het blijft zogezegd even doorbranden. Zeer goed om vijanden mee te lokken. 200 'units' benzine als start. Het wapen wordt het best gebruikt op hoeken van gangen en smalle doorgangen, anders zou de vijand de vlammen makkelijk kunnen ontwijken. Wanneer je de vlammenwerper echter onvoorzichtig gebruikt, kun je ook zonder probleem je teamgenoten, en jezelf, in vuur en vlam zetten. Dit wapen wordt weinig gebruikt, tenzij de servers met no teamkill", ttz dat enkel mensen uit het andere team schade ondervinden van je wapens. De vlammenwerper wordt dan vaak gebruikt voor spawnkilling.
* Mortier - De Soldaat moet 'hurken' en het mortier uitvouwen (alternate fire-toets,(gewoonlijk toets 8, zie het options menu) daarna kan het mortier worden afgevuurd. Het mortier vuurt een explosief projectiel af onder een bepaalde hoek, met bepaalde snelheid. Nodig per schot: een halve 'command bar'. Wanneer goed gebruikt kun je met het mortier vele doelen bestrijken over een grote afstand. Enkel schot dan herladen; Soldaten starten met 12 mortier projectielen. Het inslag punt wordt getoond op de Command Map. Het wapen kan gemakkelijker worden gebruikt wanneer een Field Ops een luchtaanval heeft aangevraagd, in dit geval kan de soldaat de Command Map gebruiken om eenvoudiger zijn doel te bepalen.
* MG42 - Tweepoot model-Zwaar machinegeweer, bedoeld om vanaf een vaste positie te worden gebruikt, net als de mortier gebruik je de alternate fire toets om de poten uit te klappen. Het machinegeweer kan ook staand worden gebruikt, maar dan zal de nauwkeurigheid waarmee geschoten wordt beneden alle peil zijn. Wanneer eenmaal liggend gebruikt zal men een klein gebied met de MG42 kunnen bestrijken, je kunt ook kruipen zij het zeer langzaam. Verder identiek aan construeerbare MG42 machinegeweren. Het wapen raakt makkelijk oververhit en kan alleen maar worden herladen wanneer de volledige patroonband (150-schots munitie) is opgebruikt. De liggende soldaat is niet langs achter en aan de flanken niet beschermd, bescherming door zijn ploeggenoten kan dan ook nodig zijn.
[bewerk] Vizier en Stille wapens
Stille wapens zijn wapens met een geluiddemper, en zijn alleen beschikbaar voor Geheim Agent (Covert Ops).
* Stil K43 geweer met telescoopvizier - Alleen voor Axis. Sluipschutter geweer met telescoopvizier. Hoge HP schade, tien schots magazijn. Moet lang stil houden wanneer telescoopvizier wordt gebruikt, wil het schot voldoende accuraat zijn. Deze tijd vermindert wanneer de Geheim Agent (Covert Ops) level 3 bereikt.
* Stil M1 Garand geweer met telescoopvizier - Alleen voor Allies. Kan alleen worden herladen wanneer het magazijn volledig leeg is heeft een kleiner magazijn (M1 Garand acht / K43 tien). Moet lang stil houden wanneer het telescoopvizier wordt gebruikt, wil het schot voldoende accuraat zijn. Deze tijd vermindert wanneer de Geheim Agent (Covert Ops) level 3 bereikt.
* Sten - Stil automatisch wapen. Zeer accuraat zelfs op lange afstand. Zelfde HP schade per schot als de MP40 en de Thompson en dezelfde vuur snelheid, maar zal in korte vuur stoten moeten worden afgevuurd, omdat het oververhit raakt na 16 schoten. Heeft een tweeëndertig schoten magazijn.
* FG42 - Automatisch wapen met telescoopvizier, heeft slechts één level van zoom. Hoge HP schade vergeleken met andere automatische wapens, het wapen heeft een twintig schots magazijn en een lagere nauwkeurigheid wanneer niet zoomed gebruikt. Zeer effectief wapen in 'close combat' (man tegen man gevecht) situaties. Terugslag van de FG-42 (zonder vizier) is sterk verminderd als level 3 covert op is bereikt.
[bewerk] Granaat Geweer
Alleen voor Engineers.
* K43 geweer met granaat - Alleen Axis .
* M1 Garand geweer met granaat - Alleen Allies. Kan alleen worden herladen wanneer het volledige magazijn leeg is, heeft minder patronen (M1 Garand acht / K43 tien).
De Engineer kan kogels afschieten of granaten (alternate fire toets). Het afvuren van een granaat kost een 'halve power bar'; met een lichte boog, grote boog, over lange afstand, en kan via muren vijanden om een hoek raken. Het afschieten van een granaat kan in sommige gevallen beslissend dan wel een zeer dodelijk wapen voor de vijand zijn.
[bewerk] Toets 4 - Hand granaat
* 'Mills bomb' granaat - Allies.
* 'Model 24 Stielhandgranate' granaat - Axis.
De granaten zijn functioneel identiek; alleen het model van de granaten verschilt. Amerikanen hebben een appel model terwijl de Duitsers met de bekende handgranaat met houten steel mogen gooien - drukt men op de 'Fire toets' (muis toets 1) dan wordt de granaat geladen, laat men de toets los dan wordt de granaat geworpen. De granaat ontploft vijf seconden na laden, dus gewoonlijk tellen spelers een aantal seconden af voordat ze een granaat werpen zodat de vijand minder tijd heeft om deze te ontwijken. In sommige mods is het mogelijk om tegen granaten en canisters te schoppen, zodat je deze terug kunt schoppen richting de vijand.
[bewerk] Toets 5 - Speciale Functies
* Luchtaanval granaat - Alleen Field Ops klasse. Geeft een wolk gekleurde rook (allies=blauw, axis=rood); na een paar seconden, zal een bommenwerper een serie bommen in een lijn met de rook, loodrecht ten opzichte van de Field op die hem gegooid heeft.
* Spuit - Alleen Hospik (Medic) klasse. Kan een dodelijk gewonde team genoot opnieuw tot leven wekken tot ongeveer de helft van hun HP. Bij level 3 in Eerste hulp, stijgt dit tot volledige HP, en de kleur van de spuit zal nu groen zijn in plaats van geel. Bij level 4 in eerste hulp, is de adrenaline injectie beschikbaar als een tweede (rode) spuit onder Toets 5. Op sommige servers heeft de spuit meerdere functies, je kan er teamgenoten dan extra leven bij geven door het een injectie te geven (dit ipv pakketjes te geven), en je kan de tegenstander vergiftigen. Daarbij kan de tegenstander sterven, of wordt hij enkel vergiftigd, waarbij het scherm van de vergiftigde soldaat zo bewerkt wordt, dat het verderspelen quasi onmogelijk wordt. Note: als diegene een medic is kan hij snel een health pack pakken om te healen en na een tijd is het poison effect uitgewerkt. Bij sommige mods genezen je eigen medic packs de vergiftiging niet.
* Tang - Alleen door Engineer klasse gebruikt om dynamiet en landmijnen op scherp te zetten of te ontmantelen, het repareren van voertuigen, en het construeren van doelen 'objectives'.
* Rook Granaat - Alleen Covert Ops klasse. Geeft een dik rook gordijn voor enkele seconden. De rook granaat heeft net als de 'gewone' granaat een timer.
[bewerk] Toets 6 - Speciale Functie
* Health Pack - Medic klasse. Geeft 20 punten health (HP).
* Ammo Pack - Field Ops klasse. Geeft een magazijn munitie, een handgranaat, en een adrenaline spuit (alleen aan de Hospik).
* Dynamiet - Engineer klasse. Wordt op scherp gezet met een tang. Ontploft na dertig seconden. Dynamiet is het enige wat sommige doelen kan (helpen) bereiken.
* Satchel Charge - Covert Ops klasse. Gooit een bompakket, dat tot ontploffing wordt gebracht wanneer de Covert Op dat wil met een radiografisch zendertje, wat een beperkte radius heeft. Een bompakket kan door Engineers onschadelijk worden gemaakt. Sommige 'objectives' / doelen kunnen door een bompakket 'satchel charges' worden vernietigd.
[bewerk] Toets 7 - Speciale Functie
* Adrenaline-spuit - Behaald bij level 4 eerste hulp. (Hospik). Kan ook gebruikt worden wanneer van klasse wordt gewisseld.
* landmijnen - Engineers kunnen landmijnen plaatsen en deze op scherp zetten met hun tang, er kunnen meestal 10 landmijnen worden geplaatst, er zijn echter ook servers met maximaal 50 of zelfs wel 100 landmijnen. Landmijnen zijn enkel zichtbaar door het team van de plaatsende engineer. Mensen op level vier van "battle sense" zien deze mijn vanop korte afstand, wanneer een CovOps gedurende de mijn met zijn verrekijker aangeeft, zien al zijn collega's de mijn. De landmijnen ontploffen in twee stappen: eerst loopt een persoon op de mijn, waarna een sis-geluid weerklinkt en een rode wolk verschijnt. Pas als de soldaat wegloopt of omhoogspringt ontploft deze mijn. Andere engineers kunnen deze mijn ontmantelen, ook als er al iemand op de mijn liep. Door snel over de mijn te lopen wordt de schade beperkt.
[bewerk] Toets 8 - Verrekijker
* Field Ops heeft een verrekijker om een luchtaanval in te schakelen.
* Covert Ops heeft een verrekijker om landmijnen zichtbaar te maken.
* Andere klassen worden beloond met een verrekijker wanneer ze Battle Sense level 1 behalen.
[bewerk] Maps (Kaarten)
In het Enemy Territory spel zitten zes officiële maps (kaarten). Op alle behalve Rail Gun, zijn de Allies de aanvallende partij. De maps zijn onderverdeeld in 2 campagnes: (1)Siwa Oasis, Seawall Battery en Gold Rush zijn onderdeel van de Noord Afrika campagne, (2)Wurzburg Radar, Railgun en Fuel Dump zijn de Europese campagne.
Er is een enorm aantal aan zogenaamde "Custom Maps"; maps gemaakt (met behulp van de editor GTK Radiant) door liefhebbers van het spel, welke ook allemaal gratis beschikbaar zijn. Deze maps worden tegenwoordig meer gebruikt dan de custom maps. Mappen als Braundorf, Frostbite, Supply Depot en Adlernest zijn erg geliefd in competities. Dit terwijl mappen als Caen en Venice het goed doen op public servers. Ook zijn sommige mappen van het spel omgebouwd tot een snellere versie. Goldrush is bijvoorbeeld ingekort om er een betere competitie map van te maken. De normale goldrush map wordt echter nog steeds veel gespeeld.
Een map wordt gemaakt met de editor GTK Radiant.
[bewerk] Siwa Oasis
Siwa Oasis is een map die meestal in twee episodes gespeeld wordt. De Allies Engineers kunnen hier in totaal twee waterpompen repareren; een om de 'Old City' te bereiken en de andere om de toegang naar de twee anti-tank kanonnen makkelijker te maken. Allereerst moeten de Allies, proberen om de 'Old City wall' op te blazen. Dit is makkelijker als zij eerst de vlag veroveren in de Old City. Wanneer de 'Old City wall' is opgeblazen door een Engineer, is deze vlag permanent Allied geworden. Als de muur eenmaal is opgeblazen is de verder weg vrij voor de Allies om zo verder te gaan met de rest van de doelen; de twee antitankkanonnen. Wanneer de beide twee anti-tank kanonnen zijn vernietigd winnen de Allies de map. De Axis winnen de map als op zijn minst één anti-tank kanon aan het eind van de timer nog heel is.
Het is mogelijk voor de Allies om de map te winnen ZONDER de 'Old City Wall' op te blazen... Naast de muur is namelijk een deur die normaal gezien alleen toegankelijk is voor Axis soldaten; een Allied Geheim Agent (Covert Ops) die een uniform van de vijand heeft gestolen kan een Engineer stiekem binnenlaten. Ook kan een geoefend speler als Engineer met een gewaagde sprong over de muur springen. Op beide manieren kan een Engineer nu dus ongemerkt een of zelfs beide anti-tank kanonnen opblazen.
* Allied Primary Objective - vernietig de twee anti-tank kanonnen.
o Allied Secondary Objectives - repareer waterpompen, vernietig de 'old city wall'.
o Allied Tertiary Objectives - construeer een commando post, bouw allied machine geweer post, vernietig de axis machine geweer post, vernietig de axis commando post.
* Axis Primary Objective - verdedig the anti-tank kanonnen
o Axis Secondary Objectives - verniel de water pompen en weerhoud Allies ervan deze te bouwen, verdedig de 'old city wall', en verdedig de 'old city' vlag.
o Axis Tertiary Objectives - bouw een commando post, bouw axis machine geweer post, vernietig de allied machine geweer, vernietig de allied commando post.
[bewerk] Seawall Battery
Seawall Battery heeft twee radicaal verschillende gameplay types, afhankelijk van of de server ET-Pro draait. Op ET main servers, is het grootste obstakel voor de Allies het bouwen van de 'assault ramp', zeker wanneer je onder vuur ligt van zware wapens -panzerfausts- en luchtaanvallen. Als de 'assault ramp' eenmaal is geconstrueerd, kan het Allied team proberen om de vlag te veroveren binnen in de bunker. In veel gevallen hebben de Allies meer kans om te winnen als een Engineer direct naar binnen rent en probeert om de Gun Controls op te blazen. Ook hier kan net als in de Oasis map een Engineer door een Geheim Agent (Covert Ops) door de achterdeur worden binnengelaten. Maar als het Axis team geen onervaren spelers heeft (of 'n00bs'), zal de Geheim Agent het over het algemeen erg moeilijk hebben om een uniform te stelen.
In veel ET Pro servers is het mogelijk om de achterdeur te vernietigen met dynamiet. Dit dwingt de Axis om te vechten op twee fronten, zodat over het algemeen de ET pro versie van deze map vaak beter uitgebalanceerd is.
Objectives voor ET Main servers:
* Allied Primary Objectives - vernietig de "Siegfried" gun controls.
o Allied Secondary Objectives - bouw de 'assault ramp' op het strand, verover de vlag in de bunker; vernietig de generator binnenin de axis bunker.
o Allied Tertiary Objectives - construeer een commando post; machine geweer post; vernietig de axis machine geweer post.
* Axis Primary Objective - verdedig de 'gun controls'.
o Axis Secondary Objectives - vernietig de 'assault ramp'; verdedig de bunker; construeer and verdedig the generator.
o Axis Tertiary Objectives - construeer een commando post; bouw machine geweer posten; vernietig de allied machine geweer posten.
[bewerk] Gold Rush
In Goldrush moeten de Allies een Churchilltank escorteren nadat ze deze eerst hebben moeten repareren, het lastige is dat de Tank in eerste instantie vlakbij het startpunt van de Axis staat. Nadat de Tank zijn pad door de stad heeft afgelegd zal deze de bankdeuren kapot schieten waardoor het Goud voor de Allies bereikbaar wordt. Als de Allies het goud hebben kunnen stelen, dienen ze de truck waarin het goud wordt vervoerd verder te escorteren door de stad. Bereikt de truck voor het eind van de timer zijn eindpunt, winnen de Allies de map.
* Allied Primary Objectives - steel de Churchilltank en vernietig de bank deuren. Steel de goud staven en ontsnap met de truck. Als de Tank eenmaal gestolen is wordt de "courtyard" het nieuwe start punt van de Allies.
o Allied Secondary Objectives - vernietig de tank barrières, vernietig de vrachtwagenbarrières.
o Allied Tertiary Objectives - construeer een commando post.
* Axis Primary Objectives - beschadig de tank; verhinder de tank de bank te bereiken; verdedig het goud in de bank; belemmer de truck het eindpunt te bereiken.
o Axis Secondary Objectives - construeer en verdedig de tank barrières; construeer en verdedig de truck barrières.
o Axis Tertiary Objectives - construeer een commando post.
[bewerk] Würzburg Radar
Radar is een van de eenvoudigste maps voor de allies. Het spel voor hen start in de "abandoned villa", en ze moeten de forward spawn veroveren om daarna een muur die hen scheidt van de gezochte radarcomponenten scheidt, op te blazen. De allies hebben nog een andere doorgang naar de radarcomponenten. De deur die deze doorgang afsluit kan geniepig geopend worden door een CovOps, of opgeblazen worden door een engineer. De axis worden door de eerste manier niet gewaarschuwd dat de componenten in de rug aangevallen worden, wat een strategisch voordeel biedt.
* Allied Primary Objective - steel de twee radar componenten.
o Allied Secondary Objectives - verover de vlag in de bunker; vernietig de hoofdingang en de zij-ingang. Als de hoofdingang is vernietigd is de bunker permanent van de Allies.
o Allied Tertiary Objectives - construeer een commando post, bouw de machinegeweer post, vernietig de axis machinegeweer.
* Axis Primary Objective - verdedig de radar componenten.
o Axis Secondary Objectives - verdedig de bunker, hoofdingang en de zij-ingang.
o Axis Tertiary Objectives - construeer een commando post; bouw de machinegeweer post; vernietig de allied machine geweer post.
airstrikes oproepen is noodzakelijk
[bewerk] Rail Gun
Dit is de enige 'standaard'map waarin de axis het iniatief hebben: deze moeten een kanon afvuren (de 'rail gun'), maar eerst moet het kanon geladen worden met obussen. De obussen worden met een treintje opgehaald. Wanneer een axis op het treintje zit, rijdt die "vooruit", wanneer iemand van het andere team erop zit rijdt die achteruit. Zolang de obussen niet geladen zijn wordt met vooruit rijden het rijden naar het depot bedoeld, na het laden ervan is het omgekeerd. De trein start aan het spawnpoint van de axis en moet langs een spoorboom, net naast het spawnpunt van de allies, naar het depot vervoerd worden. Daarna dient het treintje teruggereden worden, waarna het kanon geladen kan worden.
* Allied Primary Objective - belemmer de Axis het afvuren van de 'rail gun'.
o Allied Secondary Objectives - verover de 'depot yard' vlag, houd de spoorboom naar beneden, vernietig de 'rail gun firing controls'.
o Allied Tertiary Objectives - construeer een commando post, construeer de machine geweer post.
* Axis Primary Objectives - Escorteer de treintjes om munitie op te halen voor het kanon, vuur het kanon af.
o Axis Secondary Objectives - verover de 'depot yard' vlag, houd de spoorboom omhoog, construeer en verdedig de 'rail gun firing controls'.
o Axis Tertiary Objectives - construeer een commando post, vernietig de allied machine geweer post.
[bewerk] Fuel Dump
Allies moeten de brandstoftanks van de axis opblazen. Voor ze echter de opslag kunnen binnendringen moeten ze hun tank ernaartoe leiden zodat deze de deuren (en eventueel de zijmuur) kan vernietigen.
Allies moeten in eerste instantie hun tank over de rivier escorteren. Dit doen ze door de brug te repareren en te verstevigen. Hierna loodsen ze de tank door de tunnel, tot aan de opslagdeuren. Eenmaal de opslagdeuren opengeblazen, kunnen de allies ervoor kiezen de tank tot aan de achterste muur te leiden om zo een kortere route te openen. In de opslag zelf moeten de allies de houten constructies die de brandstoftanks afschermen, vernietigen en hun dynamiet bij de tanks planten.
* Allied Primary Objective - vernietig de benzine opslag.
o Allied Secondary Objectives - escorteer en repareer de tank, vernietig het tunnel hek, bouw en verstevig de brug, bouw de voetbrug, vernietig de deuren, vernietig de hoofd ingang, vernietig de zij muur, vernietig de oost en west depot versterking. Vernietiging van de deuren geeft de Allies de bunker als startpunt.
o Allied Tertiary Objectives - construeer een commando post, construeer de machine geweer posten, vernietig de axis machine geweer torens, vernietig de axis commando post.
* Axis Primary Objective - verdedig de benzine opslag.
o Axis Secondary Objectives - beschadig de tank, verdedig het tunnel hek, vernietig de brug, vernietig de voetbrug, verdedig de tunneldeuren, verdedig de hoofd ingang van de benzine opslag, verdedig de zijmuur, bouw en verdedig de depot versterking.
o Axis Tertiary Objectives - construeer een commando post, construeer de machine geweer torens, vernietig de allied machine geweer posten, vernietig de allied commando post.
[bewerk] Mods
Er zijn verschillende mods in Wolfenstein: Enemy Territory, deze mods passen bepaalde punten in het spel aan en/of breiden deze uit. Een klein overzicht van de bekende mods:
* Etmain: Hier begon het allemaal mee, dit is de standaard mod voor Wolfenstein: Enemy Territory.
* Etpro: Gebaseerd op etmain maar veel uitgebreider, hierin zitten bijvoorbeeld ook hitsounds. Ook zijn de Hitboxes verbeterd ten opzichte van Etmain. Deze mod word (bijna) altijd gebruikt in competities.
* Etpub: Deze mod is ook een uitbreiding op Etmain, en hiermee is het eenvoudiger om je server te beheren. De Hitboxes zijn net als in Etpro verbeterd.
* TrueCombat: Elite: Een tactische, hedendaagse shooter voor Wolfenstein: Enemy Territory. Een mix van Counter-Strike en Ghost Recon.
* Jaymod: Is een minder serieuse "funmod". Er zijn uitbreidingen van bijvoorbeeld nieuwe wapens en andere verbeteringen. De Hitboxes zijn anders dan in de andere mods.
* NoQuarter: Extra wapens, men kan tot maximaal level 9 doortrainen en nog veel meer uitbreidingen. Deze mod is in bijzonder geschikt voor grotere servers.
* East Front: Een realism mod voor Wolfenstein: Enemy Territory, dat gebouwt is op de FalckonET 0.5.0 RC2 release. Het verandert de geallierden vs axis scenerio tot het russen vs axis scenerio. Een zeer unieke functie is dat je tanks zelf kan bewegen. Helaas zijn de tanks niet op realism gebaseerd en daardoor rijden ze met een hoge snelheid, je hebt een ongelimiteerde ammo levering, en een machinegun die nooit 'overheat'.
Het spel is zelf een mix van vele spellen, van Medal of Honor, tot Red Orchestra: Ostfront.
[bewerk] Externe links
* (en) Official Enemy Territory Website (met download van het spel)
* (en) Speluitleg voor beginners
* (nl) Nederlandstalige Wolfenstein-site
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
Computer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
* scanner
* externe modem
* luidsprekers
* microfoon
* webcam
* USB-stick
Onder hardware wordt verstaan "Alle tastbare onderdelen in en aan de computer". Er wordt onderscheid gemaakt tussen interne hardware en externe hardware. Interne hardware zit in de behuizing van de computer. Externe hardware wordt aangesloten op een van de poorten op de computer.
Veel hardware wordt volgens bepaalde standaarden gemaakt, vooral binnen het segment van de PC. Regelmatig wordt een standaard vervangen door een verbeterde versie, waardoor oudere apparatuur niet altijd meer uitwisselbaar is met nieuwere. Dit kan een reden zijn om een computer volledig te vervangen.
[bewerk] PC
Een voorbeeld uit de praktijk van de PC: de muis werd in de jaren '80 meestal aangesloten op de seriële poort, en de printer op de parallelle poort. Beide poorten konden ook gebruikt worden om te communiceren met een andere computer. De aansluiting voor de muis en het toetsenbord zijn later vervangen door de PS/2-interface. Tegen het einde van de jaren '90 werden muizen uitgerust met een USB verbinding. Ook de printer, die de afgelopen jaren sterk verbeterd is, werkt tegenwoordig meestal via een USB-poort, hoewel de meeste printers ook nog op de parallelle poort aangesloten kunnen worden. Muizen die op de seriële poort aangesloten kunnen worden zijn tegenwoordig een zeldzaamheid. Communiceren met andere computers gebeurt tegenwoordig bijna uitsluitend in netwerken, met ook hier weer een beperkt aantal standaarden.
[bewerk] Overige architecturen
Andere architecturen dan de PC (zoals de Sun SPARC, IBM RS/6000 of SGI), hebben vaak eigen standaarden. Ook deze zijn uiteraard aan verandering onderhevig. Wel ziet men steeds vaker dat standaarden geharmoniseerd worden en dat apparatuur daardoor met vrijwel alle typen computers kan werken. Een voorbeeld hiervan is de USB.
Het overwicht van de Intel-architectuur betekent ook dat voor veel computermerken Intel de de facto-standaard wordt. Zo werd in 2006 voor het eerst een Apple Macintosh op de markt gebracht met een Intel x86-gebaseerde-architectuur, en is de Intel-architectuur bij SUN, HP en IBM de leiding aan het nemen.
[bewerk] Geschiedenis
Zie ook Geschiedenis van de computer
[bewerk] Mechanische computers
De geschiedenis van de computer begint met de geschiedenis van het rekenen. Vanouds hebben mensen hulpmiddelen ontwikkeld voor berekeningen die niet gemakkelijk uit het hoofd gemaakt konden worden, zoals de kerfstok en het telraam (abacus). Toen de behoefte aan berekeningen steeds complexer werd ontwikkelde men tabellen met hulpgegevens (bijvoorbeeld logaritmetabellen als hulp bij het vermenigvuldigen). Ook de rekenliniaal was een uitvinding om het rekenen makkelijk te maken.
Als er zeer veel gerekend moest worden werden veel mensen ingezet. Deze zaal met rekenaars werd dan ook aangeduid met het woord computer. In het Verenigd Koninkrijk waren naar aanleiding van de koloniale scheepvaart veel centra met menselijke computers ontstaan. Deze maakten tabellen die voor navigatie konden worden gebruikt. Ook in andere gebieden vonden deze tabellen gretig aftrek, zoals de astronomie.
Charles Babbage, een wiskundige, vroeg zich af of de tabellen niet machinaal gegenereerd konden worden. Hiervoor bedacht hij in 1822 de "differentiemachine" (differential engine): een concept voor een machine die tabellen van veeltermen kon uitschrijven. De machine werkte mechanisch en de tandwieltechniek was nog niet geavanceerd genoeg om tot een goed resultaat te komen. Verder veranderde Babbage steeds het ontwerp van de machine.
Aldus kwam hij in 1833 met de "analytische machine" (analytical engine). Deze machine zou met invoer vanaf ponskaarten wiskundige bewerkingen kunnen uitvoeren. Deze machine wordt algemeen gezien als het concept van de computer, maar is nooit gebouwd.
Wel zijn er (nog tot in de tweede helft van de twintigste eeuw) vele mechanische rekenmachines gebouwd en gebruikt. Eén van de eerste ontwerpen (1645) was van de hand van Blaise Pascal. Omdat deze machines niet programmeerbaar waren, noemt men ze in het algemeen geen computer.
Pas in 1938 bouwde Konrad Zuse de eerste computer, de Z1. Ook Zuses machine werkte nog mechanisch, maar Zuse had het zichzelf een stuk eenvoudiger gemaakt door van het binaire stelsel gebruik te maken. Enkele jaren later bouwde Zuse de eerste volledig functionele elektromechanische computer, de Z3.
[bewerk] Elektronische computers
Door de Tweede Wereldoorlog kreeg de ontwikkeling van computers een snelle vlucht. In het Verenigd Koninkrijk werd van de Colossus gebruikgemaakt om Duitse geheime codes te kraken, onder andere die van de Enigma-codeermachine. De Colossus was de eerste elektronische computer, gebruikmakend van elektronenbuizen. De eerste computer in de VS was de ENIAC, die enkele klaslokalen in beslag nam. De eerste computer in Nederland was de ARRA bij het Mathematisch Centrum. De eerste computer in een commerciële omgeving was de Miracle, een Ferranti Mark I bij het Shell-laboratorium in Amsterdam.
In de periode dat het permanente geheugen (de harde schijf) nog niet algemeen bestond, was het invoeren van gegevens of programma's in een computer vrij moeizaam. Dit gebeurde oorspronkelijk met schakelaartjes en ponsband, nog iets later met ponskaarten, en in een nog later stadium met magneetbanden.
De computers in de jaren 1950-1980 waren vooral mainframes: zeer grote computers, waar honderden tot duizenden gebruikers gelijktijdig op konden werken. Vooral banken en verzekeringsmaatschappijen gebruikten zulke mainframes op grote schaal. De mainframe was verbonden met de gebruikers via een simpele applicatie op een bureau-computer (vroeger ook wel via een zogenaamde domme terminal). De mainframe is met de komst van de kleine computers nog niet volledig uitgestorven en wordt nog steeds gebruikt door professionele instellingen. De bekendste bouwer van mainframes is IBM.
[bewerk] Miniaturisatie
Met de enorme ontwikkeling van de elektronica en de halfgeleiders, toegepast in transistoren, kon de computer veel kleiner en sneller worden. Later werden de transistors geïntegreerd in een computerchip, of een geïntegreerde schakeling. De microprocessor is zo'n geïntegreerde schakeling. Hoewel microprocessor-gebaseerde computers zoals de Commodore PET (Personal Electronic Transactor) en de Apple II al vanaf het midden van de jaren '70 opgang deden, was de IBM PC uit 1981 het eerste systeem dat expliciet met de naam personal computer op de markt werd gebracht. De pc werd steeds goedkoper en gemakkelijker te gebruiken waardoor steeds meer bedrijven en huisgezinnen er een kochten. De ontwikkelingen gaan voort, zakenmensen gebruiken veelal een laptop om met hun computer op stap te gaan. De steeds verdere miniaturisering leidt er toe dat de kleine Personal Digital Assistant (PDA) met steeds meer mogelijkheden in beeld komt. Ook veel apparaten zoals wasmachines, videorecorders, digitale camera's en dergelijke bevatten tegenwoordig een computer om allerlei zaken te regelen, deze worden dan meestal een ingebed systeem of - in het Engels - embedded system genoemd.
[bewerk] Computertoepassingen
Tegenwoordig worden computers op het werk veelal aangesloten op een computernetwerk, waarbij verschillende gebruikers met een eigen PC gebruikmaken van software en data die op een centrale opslagplaats (server) zijn opgeslagen. Voor het ophalen van informatie van het internet wordt gebruikt gemaakt van een modem, steeds vaker zie je dat thuis gebruikers zich abonneren op een breedband verbinding, deze verbinding is dag en nacht online en in tegenstelling tot inbelmodems voor een vast tarief per maand. Breedband verbindingen zijn naast goedkoper ook velen malen sneller dan inbelverbindingen. Een voorbeeld van een breedband verbinding is: computernetwerk, een router, die is gekoppeld aan een breedbandinternetverbinding zoals DSL, kabel, E1, T1 of glasvezel. In het geval van een groot computernetwerk wordt vaak gebruikgemaakt van een proxyserver om de gegevens van het internet te "filteren".
Een toepassing van computers die nog sterk in opkomst is, is die van de kunstmatige intelligentie, welke toegepast wordt in onder andere computerspellen en de robotica.
Thuis worden computers veel gebruikt om computerspellen te spelen, informatie via internet op te zoeken, en voor communicatie door middel van e-mail, chatten of internetforums. De huidige generatie computers is ook uitstekend te gebruiken om digitale foto- en videobestanden te bewerken. Veel mensen gebruiken de computer ook voor correspondentie, hun administratie of als mediacenter voor het afspelen van muziek of bekijken van foto's.
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
* scanner
* externe modem
* luidsprekers
* microfoon
* webcam
* USB-stick
Onder hardware wordt verstaan "Alle tastbare onderdelen in en aan de computer". Er wordt onderscheid gemaakt tussen interne hardware en externe hardware. Interne hardware zit in de behuizing van de computer. Externe hardware wordt aangesloten op een van de poorten op de computer.
Veel hardware wordt volgens bepaalde standaarden gemaakt, vooral binnen het segment van de PC. Regelmatig wordt een standaard vervangen door een verbeterde versie, waardoor oudere apparatuur niet altijd meer uitwisselbaar is met nieuwere. Dit kan een reden zijn om een computer volledig te vervangen.
[bewerk] PC
Een voorbeeld uit de praktijk van de PC: de muis werd in de jaren '80 meestal aangesloten op de seriële poort, en de printer op de parallelle poort. Beide poorten konden ook gebruikt worden om te communiceren met een andere computer. De aansluiting voor de muis en het toetsenbord zijn later vervangen door de PS/2-interface. Tegen het einde van de jaren '90 werden muizen uitgerust met een USB verbinding. Ook de printer, die de afgelopen jaren sterk verbeterd is, werkt tegenwoordig meestal via een USB-poort, hoewel de meeste printers ook nog op de parallelle poort aangesloten kunnen worden. Muizen die op de seriële poort aangesloten kunnen worden zijn tegenwoordig een zeldzaamheid. Communiceren met andere computers gebeurt tegenwoordig bijna uitsluitend in netwerken, met ook hier weer een beperkt aantal standaarden.
[bewerk] Overige architecturen
Andere architecturen dan de PC (zoals de Sun SPARC, IBM RS/6000 of SGI), hebben vaak eigen standaarden. Ook deze zijn uiteraard aan verandering onderhevig. Wel ziet men steeds vaker dat standaarden geharmoniseerd worden en dat apparatuur daardoor met vrijwel alle typen computers kan werken. Een voorbeeld hiervan is de USB.
Het overwicht van de Intel-architectuur betekent ook dat voor veel computermerken Intel de de facto-standaard wordt. Zo werd in 2006 voor het eerst een Apple Macintosh op de markt gebracht met een Intel x86-gebaseerde-architectuur, en is de Intel-architectuur bij SUN, HP en IBM de leiding aan het nemen.
[bewerk] Geschiedenis
Zie ook Geschiedenis van de computer
[bewerk] Mechanische computers
De geschiedenis van de computer begint met de geschiedenis van het rekenen. Vanouds hebben mensen hulpmiddelen ontwikkeld voor berekeningen die niet gemakkelijk uit het hoofd gemaakt konden worden, zoals de kerfstok en het telraam (abacus). Toen de behoefte aan berekeningen steeds complexer werd ontwikkelde men tabellen met hulpgegevens (bijvoorbeeld logaritmetabellen als hulp bij het vermenigvuldigen). Ook de rekenliniaal was een uitvinding om het rekenen makkelijk te maken.
Als er zeer veel gerekend moest worden werden veel mensen ingezet. Deze zaal met rekenaars werd dan ook aangeduid met het woord computer. In het Verenigd Koninkrijk waren naar aanleiding van de koloniale scheepvaart veel centra met menselijke computers ontstaan. Deze maakten tabellen die voor navigatie konden worden gebruikt. Ook in andere gebieden vonden deze tabellen gretig aftrek, zoals de astronomie.
Charles Babbage, een wiskundige, vroeg zich af of de tabellen niet machinaal gegenereerd konden worden. Hiervoor bedacht hij in 1822 de "differentiemachine" (differential engine): een concept voor een machine die tabellen van veeltermen kon uitschrijven. De machine werkte mechanisch en de tandwieltechniek was nog niet geavanceerd genoeg om tot een goed resultaat te komen. Verder veranderde Babbage steeds het ontwerp van de machine.
Aldus kwam hij in 1833 met de "analytische machine" (analytical engine). Deze machine zou met invoer vanaf ponskaarten wiskundige bewerkingen kunnen uitvoeren. Deze machine wordt algemeen gezien als het concept van de computer, maar is nooit gebouwd.
Wel zijn er (nog tot in de tweede helft van de twintigste eeuw) vele mechanische rekenmachines gebouwd en gebruikt. Eén van de eerste ontwerpen (1645) was van de hand van Blaise Pascal. Omdat deze machines niet programmeerbaar waren, noemt men ze in het algemeen geen computer.
Pas in 1938 bouwde Konrad Zuse de eerste computer, de Z1. Ook Zuses machine werkte nog mechanisch, maar Zuse had het zichzelf een stuk eenvoudiger gemaakt door van het binaire stelsel gebruik te maken. Enkele jaren later bouwde Zuse de eerste volledig functionele elektromechanische computer, de Z3.
[bewerk] Elektronische computers
Door de Tweede Wereldoorlog kreeg de ontwikkeling van computers een snelle vlucht. In het Verenigd Koninkrijk werd van de Colossus gebruikgemaakt om Duitse geheime codes te kraken, onder andere die van de Enigma-codeermachine. De Colossus was de eerste elektronische computer, gebruikmakend van elektronenbuizen. De eerste computer in de VS was de ENIAC, die enkele klaslokalen in beslag nam. De eerste computer in Nederland was de ARRA bij het Mathematisch Centrum. De eerste computer in een commerciële omgeving was de Miracle, een Ferranti Mark I bij het Shell-laboratorium in Amsterdam.
In de periode dat het permanente geheugen (de harde schijf) nog niet algemeen bestond, was het invoeren van gegevens of programma's in een computer vrij moeizaam. Dit gebeurde oorspronkelijk met schakelaartjes en ponsband, nog iets later met ponskaarten, en in een nog later stadium met magneetbanden.
De computers in de jaren 1950-1980 waren vooral mainframes: zeer grote computers, waar honderden tot duizenden gebruikers gelijktijdig op konden werken. Vooral banken en verzekeringsmaatschappijen gebruikten zulke mainframes op grote schaal. De mainframe was verbonden met de gebruikers via een simpele applicatie op een bureau-computer (vroeger ook wel via een zogenaamde domme terminal). De mainframe is met de komst van de kleine computers nog niet volledig uitgestorven en wordt nog steeds gebruikt door professionele instellingen. De bekendste bouwer van mainframes is IBM.
[bewerk] Miniaturisatie
Met de enorme ontwikkeling van de elektronica en de halfgeleiders, toegepast in transistoren, kon de computer veel kleiner en sneller worden. Later werden de transistors geïntegreerd in een computerchip, of een geïntegreerde schakeling. De microprocessor is zo'n geïntegreerde schakeling. Hoewel microprocessor-gebaseerde computers zoals de Commodore PET (Personal Electronic Transactor) en de Apple II al vanaf het midden van de jaren '70 opgang deden, was de IBM PC uit 1981 het eerste systeem dat expliciet met de naam personal computer op de markt werd gebracht. De pc werd steeds goedkoper en gemakkelijker te gebruiken waardoor steeds meer bedrijven en huisgezinnen er een kochten. De ontwikkelingen gaan voort, zakenmensen gebruiken veelal een laptop om met hun computer op stap te gaan. De steeds verdere miniaturisering leidt er toe dat de kleine Personal Digital Assistant (PDA) met steeds meer mogelijkheden in beeld komt. Ook veel apparaten zoals wasmachines, videorecorders, digitale camera's en dergelijke bevatten tegenwoordig een computer om allerlei zaken te regelen, deze worden dan meestal een ingebed systeem of - in het Engels - embedded system genoemd.
[bewerk] Computertoepassingen
Tegenwoordig worden computers op het werk veelal aangesloten op een computernetwerk, waarbij verschillende gebruikers met een eigen PC gebruikmaken van software en data die op een centrale opslagplaats (server) zijn opgeslagen. Voor het ophalen van informatie van het internet wordt gebruikt gemaakt van een modem, steeds vaker zie je dat thuis gebruikers zich abonneren op een breedband verbinding, deze verbinding is dag en nacht online en in tegenstelling tot inbelmodems voor een vast tarief per maand. Breedband verbindingen zijn naast goedkoper ook velen malen sneller dan inbelverbindingen. Een voorbeeld van een breedband verbinding is: computernetwerk, een router, die is gekoppeld aan een breedbandinternetverbinding zoals DSL, kabel, E1, T1 of glasvezel. In het geval van een groot computernetwerk wordt vaak gebruikgemaakt van een proxyserver om de gegevens van het internet te "filteren".
Een toepassing van computers die nog sterk in opkomst is, is die van de kunstmatige intelligentie, welke toegepast wordt in onder andere computerspellen en de robotica.
Thuis worden computers veel gebruikt om computerspellen te spelen, informatie via internet op te zoeken, en voor communicatie door middel van e-mail, chatten of internetforums. De huidige generatie computers is ook uitstekend te gebruiken om digitale foto- en videobestanden te bewerken. Veel mensen gebruiken de computer ook voor correspondentie, hun administratie of als mediacenter voor het afspelen van muziek of bekijken van foto's.
[bewerk] Zie ook
* Informatica
* Portaal Portaal:Computer
* Portaal Portaal:Informatica
* Netwerk
* Lijst van computerpioniers
* Computerspel
* Hobby Computer Club
* Computerkast
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
Door op bovenstaande afspeelknop te klikken kunt u dit artikel beluisteren. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie verder info over deze opname of download de opname direct (meer info over gesproken Wikipedia)
Voor woordenboekinformatie, zie de pagina computer op WikiWoordenboek.
Categorieën: Wikipedia:Gesproken Wikipedia | Computer | NetwerkenComputer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
* scanner
* externe modem
* luidsprekers
* microfoon
* webcam
* USB-stick
Onder hardware wordt verstaan "Alle tastbare onderdelen in en aan de computer". Er wordt onderscheid gemaakt tussen interne hardware en externe hardware. Interne hardware zit in de behuizing van de computer. Externe hardware wordt aangesloten op een van de poorten op de computer.
Veel hardware wordt volgens bepaalde standaarden gemaakt, vooral binnen het segment van de PC. Regelmatig wordt een standaard vervangen door een verbeterde versie, waardoor oudere apparatuur niet altijd meer uitwisselbaar is met nieuwere. Dit kan een reden zijn om een computer volledig te vervangen.
[bewerk] PC
Een voorbeeld uit de praktijk van de PC: de muis werd in de jaren '80 meestal aangesloten op de seriële poort, en de printer op de parallelle poort. Beide poorten konden ook gebruikt worden om te communiceren met een andere computer. De aansluiting voor de muis en het toetsenbord zijn later vervangen door de PS/2-interface. Tegen het einde van de jaren '90 werden muizen uitgerust met een USB verbinding. Ook de printer, die de afgelopen jaren sterk verbeterd is, werkt tegenwoordig meestal via een USB-poort, hoewel de meeste printers ook nog op de parallelle poort aangesloten kunnen worden. Muizen die op de seriële poort aangesloten kunnen worden zijn tegenwoordig een zeldzaamheid. Communiceren met andere computers gebeurt tegenwoordig bijna uitsluitend in netwerken, met ook hier weer een beperkt aantal standaarden.
[bewerk] Overige architecturen
Andere architecturen dan de PC (zoals de Sun SPARC, IBM RS/6000 of SGI), hebben vaak eigen standaarden. Ook deze zijn uiteraard aan verandering onderhevig. Wel ziet men steeds vaker dat standaarden geharmoniseerd worden en dat apparatuur daardoor met vrijwel alle typen computers kan werken. Een voorbeeld hiervan is de USB.
Het overwicht van de Intel-architectuur betekent ook dat voor veel computermerken Intel de de facto-standaard wordt. Zo werd in 2006 voor het eerst een Apple Macintosh op de markt gebracht met een Intel x86-gebaseerde-architectuur, en is de Intel-architectuur bij SUN, HP en IBM de leiding aan het nemen.
[bewerk] Geschiedenis
Zie ook Geschiedenis van de computer
[bewerk] Mechanische computers
De geschiedenis van de computer begint met de geschiedenis van het rekenen. Vanouds hebben mensen hulpmiddelen ontwikkeld voor berekeningen die niet gemakkelijk uit het hoofd gemaakt konden worden, zoals de kerfstok en het telraam (abacus). Toen de behoefte aan berekeningen steeds complexer werd ontwikkelde men tabellen met hulpgegevens (bijvoorbeeld logaritmetabellen als hulp bij het vermenigvuldigen). Ook de rekenliniaal was een uitvinding om het rekenen makkelijk te maken.
Als er zeer veel gerekend moest worden werden veel mensen ingezet. Deze zaal met rekenaars werd dan ook aangeduid met het woord computer. In het Verenigd Koninkrijk waren naar aanleiding van de koloniale scheepvaart veel centra met menselijke computers ontstaan. Deze maakten tabellen die voor navigatie konden worden gebruikt. Ook in andere gebieden vonden deze tabellen gretig aftrek, zoals de astronomie.
Charles Babbage, een wiskundige, vroeg zich af of de tabellen niet machinaal gegenereerd konden worden. Hiervoor bedacht hij in 1822 de "differentiemachine" (differential engine): een concept voor een machine die tabellen van veeltermen kon uitschrijven. De machine werkte mechanisch en de tandwieltechniek was nog niet geavanceerd genoeg om tot een goed resultaat te komen. Verder veranderde Babbage steeds het ontwerp van de machine.
Aldus kwam hij in 1833 met de "analytische machine" (analytical engine). Deze machine zou met invoer vanaf ponskaarten wiskundige bewerkingen kunnen uitvoeren. Deze machine wordt algemeen gezien als het concept van de computer, maar is nooit gebouwd.
Wel zijn er (nog tot in de tweede helft van de twintigste eeuw) vele mechanische rekenmachines gebouwd en gebruikt. Eén van de eerste ontwerpen (1645) was van de hand van Blaise Pascal. Omdat deze machines niet programmeerbaar waren, noemt men ze in het algemeen geen computer.
Pas in 1938 bouwde Konrad Zuse de eerste computer, de Z1. Ook Zuses machine werkte nog mechanisch, maar Zuse had het zichzelf een stuk eenvoudiger gemaakt door van het binaire stelsel gebruik te maken. Enkele jaren later bouwde Zuse de eerste volledig functionele elektromechanische computer, de Z3.
[bewerk] Elektronische computers
Door de Tweede Wereldoorlog kreeg de ontwikkeling van computers een snelle vlucht. In het Verenigd Koninkrijk werd van de Colossus gebruikgemaakt om Duitse geheime codes te kraken, onder andere die van de Enigma-codeermachine. De Colossus was de eerste elektronische computer, gebruikmakend van elektronenbuizen. De eerste computer in de VS was de ENIAC, die enkele klaslokalen in beslag nam. De eerste computer in Nederland was de ARRA bij het Mathematisch Centrum. De eerste computer in een commerciële omgeving was de Miracle, een Ferranti Mark I bij het Shell-laboratorium in Amsterdam.
In de periode dat het permanente geheugen (de harde schijf) nog niet algemeen bestond, was het invoeren van gegevens of programma's in een computer vrij moeizaam. Dit gebeurde oorspronkelijk met schakelaartjes en ponsband, nog iets later met ponskaarten, en in een nog later stadium met magneetbanden.
De computers in de jaren 1950-1980 waren vooral mainframes: zeer grote computers, waar honderden tot duizenden gebruikers gelijktijdig op konden werken. Vooral banken en verzekeringsmaatschappijen gebruikten zulke mainframes op grote schaal. De mainframe was verbonden met de gebruikers via een simpele applicatie op een bureau-computer (vroeger ook wel via een zogenaamde domme terminal). De mainframe is met de komst van de kleine computers nog niet volledig uitgestorven en wordt nog steeds gebruikt door professionele instellingen. De bekendste bouwer van mainframes is IBM.
[bewerk] Miniaturisatie
Met de enorme ontwikkeling van de elektronica en de halfgeleiders, toegepast in transistoren, kon de computer veel kleiner en sneller worden. Later werden de transistors geïntegreerd in een computerchip, of een geïntegreerde schakeling. De microprocessor is zo'n geïntegreerde schakeling. Hoewel microprocessor-gebaseerde computers zoals de Commodore PET (Personal Electronic Transactor) en de Apple II al vanaf het midden van de jaren '70 opgang deden, was de IBM PC uit 1981 het eerste systeem dat expliciet met de naam personal computer op de markt werd gebracht. De pc werd steeds goedkoper en gemakkelijker te gebruiken waardoor steeds meer bedrijven en huisgezinnen er een kochten. De ontwikkelingen gaan voort, zakenmensen gebruiken veelal een laptop om met hun computer op stap te gaan. De steeds verdere miniaturisering leidt er toe dat de kleine Personal Digital Assistant (PDA) met steeds meer mogelijkheden in beeld komt. Ook veel apparaten zoals wasmachines, videorecorders, digitale camera's en dergelijke bevatten tegenwoordig een computer om allerlei zaken te regelen, deze worden dan meestal een ingebed systeem of - in het Engels - embedded system genoemd.
[bewerk] Computertoepassingen
Tegenwoordig worden computers op het werk veelal aangesloten op een computernetwerk, waarbij verschillende gebruikers met een eigen PC gebruikmaken van software en data die op een centrale opslagplaats (server) zijn opgeslagen. Voor het ophalen van informatie van het internet wordt gebruikt gemaakt van een modem, steeds vaker zie je dat thuis gebruikers zich abonneren op een breedband verbinding, deze verbinding is dag en nacht online en in tegenstelling tot inbelmodems voor een vast tarief per maand. Breedband verbindingen zijn naast goedkoper ook velen malen sneller dan inbelverbindingen. Een voorbeeld van een breedband verbinding is: computernetwerk, een router, die is gekoppeld aan een breedbandinternetverbinding zoals DSL, kabel, E1, T1 of glasvezel. In het geval van een groot computernetwerk wordt vaak gebruikgemaakt van een proxyserver om de gegevens van het internet te "filteren".
Een toepassing van computers die nog sterk in opkomst is, is die van de kunstmatige intelligentie, welke toegepast wordt in onder andere computerspellen en de robotica.
Thuis worden computers veel gebruikt om computerspellen te spelen, informatie via internet op te zoeken, en voor communicatie door middel van e-mail, chatten of internetforums. De huidige generatie computers is ook uitstekend te gebruiken om digitale foto- en videobestanden te bewerken. Veel mensen gebruiken de computer ook voor correspondentie, hun administratie of als mediacenter voor het afspelen van muziek of bekijken van foto's.
[bewerk] Zie ook
* Informatica
* Portaal Portaal:Computer
* Portaal Portaal:Informatica
* Netwerk
* Lijst van computerpioniers
* Computerspel
* Hobby Computer Club
* Computerkast
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
Door op bovenstaande afspeelknop te klikken kunt u dit artikel beluisteren. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie verder info over deze opname of download de opname direct (meer info over gesproken Wikipedia)
Voor woordenboekinformatie, zie de pagina computer op WikiWoordenboek.
Categorieën: Wikipedia:Gesproken Wikipedia | Computer | NetwerkenComputer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
* scanner
* externe modem
* luidsprekers
* microfoon
* webcam
* USB-stick
Onder hardware wordt verstaan "Alle tastbare onderdelen in en aan de computer". Er wordt onderscheid gemaakt tussen interne hardware en externe hardware. Interne hardware zit in de behuizing van de computer. Externe hardware wordt aangesloten op een van de poorten op de computer.
Veel hardware wordt volgens bepaalde standaarden gemaakt, vooral binnen het segment van de PC. Regelmatig wordt een standaard vervangen door een verbeterde versie, waardoor oudere apparatuur niet altijd meer uitwisselbaar is met nieuwere. Dit kan een reden zijn om een computer volledig te vervangen.
[bewerk] PC
Een voorbeeld uit de praktijk van de PC: de muis werd in de jaren '80 meestal aangesloten op de seriële poort, en de printer op de parallelle poort. Beide poorten konden ook gebruikt worden om te communiceren met een andere computer. De aansluiting voor de muis en het toetsenbord zijn later vervangen door de PS/2-interface. Tegen het einde van de jaren '90 werden muizen uitgerust met een USB verbinding. Ook de printer, die de afgelopen jaren sterk verbeterd is, werkt tegenwoordig meestal via een USB-poort, hoewel de meeste printers ook nog op de parallelle poort aangesloten kunnen worden. Muizen die op de seriële poort aangesloten kunnen worden zijn tegenwoordig een zeldzaamheid. Communiceren met andere computers gebeurt tegenwoordig bijna uitsluitend in netwerken, met ook hier weer een beperkt aantal standaarden.
[bewerk] Overige architecturen
Andere architecturen dan de PC (zoals de Sun SPARC, IBM RS/6000 of SGI), hebben vaak eigen standaarden. Ook deze zijn uiteraard aan verandering onderhevig. Wel ziet men steeds vaker dat standaarden geharmoniseerd worden en dat apparatuur daardoor met vrijwel alle typen computers kan werken. Een voorbeeld hiervan is de USB.
Het overwicht van de Intel-architectuur betekent ook dat voor veel computermerken Intel de de facto-standaard wordt. Zo werd in 2006 voor het eerst een Apple Macintosh op de markt gebracht met een Intel x86-gebaseerde-architectuur, en is de Intel-architectuur bij SUN, HP en IBM de leiding aan het nemen.
[bewerk] Geschiedenis
Zie ook Geschiedenis van de computer
[bewerk] Mechanische computers
De geschiedenis van de computer begint met de geschiedenis van het rekenen. Vanouds hebben mensen hulpmiddelen ontwikkeld voor berekeningen die niet gemakkelijk uit het hoofd gemaakt konden worden, zoals de kerfstok en het telraam (abacus). Toen de behoefte aan berekeningen steeds complexer werd ontwikkelde men tabellen met hulpgegevens (bijvoorbeeld logaritmetabellen als hulp bij het vermenigvuldigen). Ook de rekenliniaal was een uitvinding om het rekenen makkelijk te maken.
Als er zeer veel gerekend moest worden werden veel mensen ingezet. Deze zaal met rekenaars werd dan ook aangeduid met het woord computer. In het Verenigd Koninkrijk waren naar aanleiding van de koloniale scheepvaart veel centra met menselijke computers ontstaan. Deze maakten tabellen die voor navigatie konden worden gebruikt. Ook in andere gebieden vonden deze tabellen gretig aftrek, zoals de astronomie.
Charles Babbage, een wiskundige, vroeg zich af of de tabellen niet machinaal gegenereerd konden worden. Hiervoor bedacht hij in 1822 de "differentiemachine" (differential engine): een concept voor een machine die tabellen van veeltermen kon uitschrijven. De machine werkte mechanisch en de tandwieltechniek was nog niet geavanceerd genoeg om tot een goed resultaat te komen. Verder veranderde Babbage steeds het ontwerp van de machine.
Aldus kwam hij in 1833 met de "analytische machine" (analytical engine). Deze machine zou met invoer vanaf ponskaarten wiskundige bewerkingen kunnen uitvoeren. Deze machine wordt algemeen gezien als het concept van de computer, maar is nooit gebouwd.
Wel zijn er (nog tot in de tweede helft van de twintigste eeuw) vele mechanische rekenmachines gebouwd en gebruikt. Eén van de eerste ontwerpen (1645) was van de hand van Blaise Pascal. Omdat deze machines niet programmeerbaar waren, noemt men ze in het algemeen geen computer.
Pas in 1938 bouwde Konrad Zuse de eerste computer, de Z1. Ook Zuses machine werkte nog mechanisch, maar Zuse had het zichzelf een stuk eenvoudiger gemaakt door van het binaire stelsel gebruik te maken. Enkele jaren later bouwde Zuse de eerste volledig functionele elektromechanische computer, de Z3.
[bewerk] Elektronische computers
Door de Tweede Wereldoorlog kreeg de ontwikkeling van computers een snelle vlucht. In het Verenigd Koninkrijk werd van de Colossus gebruikgemaakt om Duitse geheime codes te kraken, onder andere die van de Enigma-codeermachine. De Colossus was de eerste elektronische computer, gebruikmakend van elektronenbuizen. De eerste computer in de VS was de ENIAC, die enkele klaslokalen in beslag nam. De eerste computer in Nederland was de ARRA bij het Mathematisch Centrum. De eerste computer in een commerciële omgeving was de Miracle, een Ferranti Mark I bij het Shell-laboratorium in Amsterdam.
In de periode dat het permanente geheugen (de harde schijf) nog niet algemeen bestond, was het invoeren van gegevens of programma's in een computer vrij moeizaam. Dit gebeurde oorspronkelijk met schakelaartjes en ponsband, nog iets later met ponskaarten, en in een nog later stadium met magneetbanden.
De computers in de jaren 1950-1980 waren vooral mainframes: zeer grote computers, waar honderden tot duizenden gebruikers gelijktijdig op konden werken. Vooral banken en verzekeringsmaatschappijen gebruikten zulke mainframes op grote schaal. De mainframe was verbonden met de gebruikers via een simpele applicatie op een bureau-computer (vroeger ook wel via een zogenaamde domme terminal). De mainframe is met de komst van de kleine computers nog niet volledig uitgestorven en wordt nog steeds gebruikt door professionele instellingen. De bekendste bouwer van mainframes is IBM.
[bewerk] Miniaturisatie
Met de enorme ontwikkeling van de elektronica en de halfgeleiders, toegepast in transistoren, kon de computer veel kleiner en sneller worden. Later werden de transistors geïntegreerd in een computerchip, of een geïntegreerde schakeling. De microprocessor is zo'n geïntegreerde schakeling. Hoewel microprocessor-gebaseerde computers zoals de Commodore PET (Personal Electronic Transactor) en de Apple II al vanaf het midden van de jaren '70 opgang deden, was de IBM PC uit 1981 het eerste systeem dat expliciet met de naam personal computer op de markt werd gebracht. De pc werd steeds goedkoper en gemakkelijker te gebruiken waardoor steeds meer bedrijven en huisgezinnen er een kochten. De ontwikkelingen gaan voort, zakenmensen gebruiken veelal een laptop om met hun computer op stap te gaan. De steeds verdere miniaturisering leidt er toe dat de kleine Personal Digital Assistant (PDA) met steeds meer mogelijkheden in beeld komt. Ook veel apparaten zoals wasmachines, videorecorders, digitale camera's en dergelijke bevatten tegenwoordig een computer om allerlei zaken te regelen, deze worden dan meestal een ingebed systeem of - in het Engels - embedded system genoemd.
[bewerk] Computertoepassingen
Tegenwoordig worden computers op het werk veelal aangesloten op een computernetwerk, waarbij verschillende gebruikers met een eigen PC gebruikmaken van software en data die op een centrale opslagplaats (server) zijn opgeslagen. Voor het ophalen van informatie van het internet wordt gebruikt gemaakt van een modem, steeds vaker zie je dat thuis gebruikers zich abonneren op een breedband verbinding, deze verbinding is dag en nacht online en in tegenstelling tot inbelmodems voor een vast tarief per maand. Breedband verbindingen zijn naast goedkoper ook velen malen sneller dan inbelverbindingen. Een voorbeeld van een breedband verbinding is: computernetwerk, een router, die is gekoppeld aan een breedbandinternetverbinding zoals DSL, kabel, E1, T1 of glasvezel. In het geval van een groot computernetwerk wordt vaak gebruikgemaakt van een proxyserver om de gegevens van het internet te "filteren".
Een toepassing van computers die nog sterk in opkomst is, is die van de kunstmatige intelligentie, welke toegepast wordt in onder andere computerspellen en de robotica.
Thuis worden computers veel gebruikt om computerspellen te spelen, informatie via internet op te zoeken, en voor communicatie door middel van e-mail, chatten of internetforums. De huidige generatie computers is ook uitstekend te gebruiken om digitale foto- en videobestanden te bewerken. Veel mensen gebruiken de computer ook voor correspondentie, hun administratie of als mediacenter voor het afspelen van muziek of bekijken van foto's.
[bewerk] Zie ook
* Informatica
* Portaal Portaal:Computer
* Portaal Portaal:Informatica
* Netwerk
* Lijst van computerpioniers
* Computerspel
* Hobby Computer Club
* Computerkast
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
Door op bovenstaande afspeelknop te klikken kunt u dit artikel beluisteren. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie verder info over deze opname of download de opname direct (meer info over gesproken Wikipedia)
Voor woordenboekinformatie, zie de pagina computer op WikiWoordenboek.
Categorieën: Wikipedia:Gesproken Wikipedia | Computer | NetwerkenComputer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
* scanner
* externe modem
* luidsprekers
* microfoon
* webcam
* USB-stick
Onder hardware wordt verstaan "Alle tastbare onderdelen in en aan de computer". Er wordt onderscheid gemaakt tussen interne hardware en externe hardware. Interne hardware zit in de behuizing van de computer. Externe hardware wordt aangesloten op een van de poorten op de computer.
Veel hardware wordt volgens bepaalde standaarden gemaakt, vooral binnen het segment van de PC. Regelmatig wordt een standaard vervangen door een verbeterde versie, waardoor oudere apparatuur niet altijd meer uitwisselbaar is met nieuwere. Dit kan een reden zijn om een computer volledig te vervangen.
[bewerk] PC
Een voorbeeld uit de praktijk van de PC: de muis werd in de jaren '80 meestal aangesloten op de seriële poort, en de printer op de parallelle poort. Beide poorten konden ook gebruikt worden om te communiceren met een andere computer. De aansluiting voor de muis en het toetsenbord zijn later vervangen door de PS/2-interface. Tegen het einde van de jaren '90 werden muizen uitgerust met een USB verbinding. Ook de printer, die de afgelopen jaren sterk verbeterd is, werkt tegenwoordig meestal via een USB-poort, hoewel de meeste printers ook nog op de parallelle poort aangesloten kunnen worden. Muizen die op de seriële poort aangesloten kunnen worden zijn tegenwoordig een zeldzaamheid. Communiceren met andere computers gebeurt tegenwoordig bijna uitsluitend in netwerken, met ook hier weer een beperkt aantal standaarden.
[bewerk] Overige architecturen
Andere architecturen dan de PC (zoals de Sun SPARC, IBM RS/6000 of SGI), hebben vaak eigen standaarden. Ook deze zijn uiteraard aan verandering onderhevig. Wel ziet men steeds vaker dat standaarden geharmoniseerd worden en dat apparatuur daardoor met vrijwel alle typen computers kan werken. Een voorbeeld hiervan is de USB.
Het overwicht van de Intel-architectuur betekent ook dat voor veel computermerken Intel de de facto-standaard wordt. Zo werd in 2006 voor het eerst een Apple Macintosh op de markt gebracht met een Intel x86-gebaseerde-architectuur, en is de Intel-architectuur bij SUN, HP en IBM de leiding aan het nemen.
[bewerk] Geschiedenis
Zie ook Geschiedenis van de computer
[bewerk] Mechanische computers
De geschiedenis van de computer begint met de geschiedenis van het rekenen. Vanouds hebben mensen hulpmiddelen ontwikkeld voor berekeningen die niet gemakkelijk uit het hoofd gemaakt konden worden, zoals de kerfstok en het telraam (abacus). Toen de behoefte aan berekeningen steeds complexer werd ontwikkelde men tabellen met hulpgegevens (bijvoorbeeld logaritmetabellen als hulp bij het vermenigvuldigen). Ook de rekenliniaal was een uitvinding om het rekenen makkelijk te maken.
Als er zeer veel gerekend moest worden werden veel mensen ingezet. Deze zaal met rekenaars werd dan ook aangeduid met het woord computer. In het Verenigd Koninkrijk waren naar aanleiding van de koloniale scheepvaart veel centra met menselijke computers ontstaan. Deze maakten tabellen die voor navigatie konden worden gebruikt. Ook in andere gebieden vonden deze tabellen gretig aftrek, zoals de astronomie.
Charles Babbage, een wiskundige, vroeg zich af of de tabellen niet machinaal gegenereerd konden worden. Hiervoor bedacht hij in 1822 de "differentiemachine" (differential engine): een concept voor een machine die tabellen van veeltermen kon uitschrijven. De machine werkte mechanisch en de tandwieltechniek was nog niet geavanceerd genoeg om tot een goed resultaat te komen. Verder veranderde Babbage steeds het ontwerp van de machine.
Aldus kwam hij in 1833 met de "analytische machine" (analytical engine). Deze machine zou met invoer vanaf ponskaarten wiskundige bewerkingen kunnen uitvoeren. Deze machine wordt algemeen gezien als het concept van de computer, maar is nooit gebouwd.
Wel zijn er (nog tot in de tweede helft van de twintigste eeuw) vele mechanische rekenmachines gebouwd en gebruikt. Eén van de eerste ontwerpen (1645) was van de hand van Blaise Pascal. Omdat deze machines niet programmeerbaar waren, noemt men ze in het algemeen geen computer.
Pas in 1938 bouwde Konrad Zuse de eerste computer, de Z1. Ook Zuses machine werkte nog mechanisch, maar Zuse had het zichzelf een stuk eenvoudiger gemaakt door van het binaire stelsel gebruik te maken. Enkele jaren later bouwde Zuse de eerste volledig functionele elektromechanische computer, de Z3.
[bewerk] Elektronische computers
Door de Tweede Wereldoorlog kreeg de ontwikkeling van computers een snelle vlucht. In het Verenigd Koninkrijk werd van de Colossus gebruikgemaakt om Duitse geheime codes te kraken, onder andere die van de Enigma-codeermachine. De Colossus was de eerste elektronische computer, gebruikmakend van elektronenbuizen. De eerste computer in de VS was de ENIAC, die enkele klaslokalen in beslag nam. De eerste computer in Nederland was de ARRA bij het Mathematisch Centrum. De eerste computer in een commerciële omgeving was de Miracle, een Ferranti Mark I bij het Shell-laboratorium in Amsterdam.
In de periode dat het permanente geheugen (de harde schijf) nog niet algemeen bestond, was het invoeren van gegevens of programma's in een computer vrij moeizaam. Dit gebeurde oorspronkelijk met schakelaartjes en ponsband, nog iets later met ponskaarten, en in een nog later stadium met magneetbanden.
De computers in de jaren 1950-1980 waren vooral mainframes: zeer grote computers, waar honderden tot duizenden gebruikers gelijktijdig op konden werken. Vooral banken en verzekeringsmaatschappijen gebruikten zulke mainframes op grote schaal. De mainframe was verbonden met de gebruikers via een simpele applicatie op een bureau-computer (vroeger ook wel via een zogenaamde domme terminal). De mainframe is met de komst van de kleine computers nog niet volledig uitgestorven en wordt nog steeds gebruikt door professionele instellingen. De bekendste bouwer van mainframes is IBM.
[bewerk] Miniaturisatie
Met de enorme ontwikkeling van de elektronica en de halfgeleiders, toegepast in transistoren, kon de computer veel kleiner en sneller worden. Later werden de transistors geïntegreerd in een computerchip, of een geïntegreerde schakeling. De microprocessor is zo'n geïntegreerde schakeling. Hoewel microprocessor-gebaseerde computers zoals de Commodore PET (Personal Electronic Transactor) en de Apple II al vanaf het midden van de jaren '70 opgang deden, was de IBM PC uit 1981 het eerste systeem dat expliciet met de naam personal computer op de markt werd gebracht. De pc werd steeds goedkoper en gemakkelijker te gebruiken waardoor steeds meer bedrijven en huisgezinnen er een kochten. De ontwikkelingen gaan voort, zakenmensen gebruiken veelal een laptop om met hun computer op stap te gaan. De steeds verdere miniaturisering leidt er toe dat de kleine Personal Digital Assistant (PDA) met steeds meer mogelijkheden in beeld komt. Ook veel apparaten zoals wasmachines, videorecorders, digitale camera's en dergelijke bevatten tegenwoordig een computer om allerlei zaken te regelen, deze worden dan meestal een ingebed systeem of - in het Engels - embedded system genoemd.
[bewerk] Computertoepassingen
Tegenwoordig worden computers op het werk veelal aangesloten op een computernetwerk, waarbij verschillende gebruikers met een eigen PC gebruikmaken van software en data die op een centrale opslagplaats (server) zijn opgeslagen. Voor het ophalen van informatie van het internet wordt gebruikt gemaakt van een modem, steeds vaker zie je dat thuis gebruikers zich abonneren op een breedband verbinding, deze verbinding is dag en nacht online en in tegenstelling tot inbelmodems voor een vast tarief per maand. Breedband verbindingen zijn naast goedkoper ook velen malen sneller dan inbelverbindingen. Een voorbeeld van een breedband verbinding is: computernetwerk, een router, die is gekoppeld aan een breedbandinternetverbinding zoals DSL, kabel, E1, T1 of glasvezel. In het geval van een groot computernetwerk wordt vaak gebruikgemaakt van een proxyserver om de gegevens van het internet te "filteren".
Een toepassing van computers die nog sterk in opkomst is, is die van de kunstmatige intelligentie, welke toegepast wordt in onder andere computerspellen en de robotica.
Thuis worden computers veel gebruikt om computerspellen te spelen, informatie via internet op te zoeken, en voor communicatie door middel van e-mail, chatten of internetforums. De huidige generatie computers is ook uitstekend te gebruiken om digitale foto- en videobestanden te bewerken. Veel mensen gebruiken de computer ook voor correspondentie, hun administratie of als mediacenter voor het afspelen van muziek of bekijken van foto's.
[bewerk] Zie ook
* Informatica
* Portaal Portaal:Computer
* Portaal Portaal:Informatica
* Netwerk
* Lijst van computerpioniers
* Computerspel
* Hobby Computer Club
* Computerkast
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
Door op bovenstaande afspeelknop te klikken kunt u dit artikel beluisteren. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie verder info over deze opname of download de opname direct (meer info over gesproken Wikipedia)
Voor woordenboekinformatie, zie de pagina computer op WikiWoordenboek.
Categorieën: Wikipedia:Gesproken Wikipedia | Computer | NetwerkenComputer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor informatievoorziening (internet) en amusement. Bij de moderne productie worden computers geïmplementeerd om machines mee te besturen en om processen mee aan te sturen, bijvoorbeeld bij de assemblage van auto's door robots.
De wetenschap die tegelijk met de ontwikkeling van de computer is ontstaan is de informatica. De informatica gaat over het mogelijke gebruik van computers.
Door de verregaande miniaturisering en snelheidsvergroting is het steeds vaker mogelijk functionaliteit die voorheen in hardware werd aangebracht softwarematig te implementeren. Het grote voordeel van een dergelijke ontwikkeling is dat achteraf functionaliteit kan worden toegevoegd.
In 1981 introduceerde IBM haar Personal Computer, ofwel de IBM-PC. Dit in navolging van eerdere initiatieven, zoals de Altair 8800 en Apple II computers. De IBM-compatible PC vormde echter de standaard, nadat vele fabrikanten de computer goedkoop kloonden en zodoende het ontwerp standaardiseerden. Inmiddels speelt de PC in het dagelijks leven van veel mensen een essentiële rol.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Opbouw
* 2 Hardware
o 2.1 PC
o 2.2 Overige architecturen
* 3 Geschiedenis
o 3.1 Mechanische computers
o 3.2 Elektronische computers
o 3.3 Miniaturisatie
* 4 Computertoepassingen
* 5 Zie ook
[bewerk] Opbouw
Enkele besturingssystemen:
* DOS
* GNU/Linux
* BSD
* Mac OS
* Mac OS X
* OS/400
* Unix
* Windows
* CP/M
* RISC OS
* VMS
De opbouw van de computer is het best voor te stellen in lagen.
1. De elektronica waaruit de computer grotendeels bestaat wordt meestal aangeduid met hardware (dat overigens in het Engels een veel bredere betekenis heeft).
2. Om deze hardware aan te sturen wordt een computer bij het opstarten automatisch geladen met de meest basale software, die nodig is om o.a. de schijfconfiguratie te bepalen, en om te bepalen van welke schijf het besturingssysteem moet worden geladen. Deze laag wordt ook wel firmware genoemd, en staat in de PC wereld bekend als BIOS. Op andere platforms heeft deze code een andere naam, bijvoorbeeld microcode in een IBM System i, MacROM op de Apple Macintosh en Open Firmware op de latere Macs. Na het laden van deze firmware is de computer gereed om een besturingssysteem te laden. En op de huidige Intelmacs wordt er gebruik gemaakt van EFI, de opvolger van de BIOS.
3. De kern van het besturingssysteem heeft als belangrijkste functies het beheren van het werkgeheugen, het verdelen van de processortijd, het beheren van het interne gegevenstransport, het uitvoeren van programma's, en het verzorgen van een of meer invoer- en uitvoermechanismen. Het besturingssysteem voorziet daarnaast de computer van een werkomgeving waarin allerlei faciliteiten ter beschikking worden gesteld. De meningen lopen uiteen over wat een besturingssysteem moet bevatten, zo vindt Microsoft dat een internet browser ingebakken moet zijn, vindt Sun dat een JVM onontbeerlijk is, en vindt IBM dat OS/400 een ingebouwde database moet hebben. In ieder geval bevat een besturingssysteem faciliteiten om het vaste geheugen (harddisks) te beheren, en om programma's uit te voeren.
4. De scheiding tussen functies van een besturingssysteem en de onderdelen van de applicatiesoftwarelaag is dus vaag. Onder applicatiesoftware wordt verstaan de programmatuur die wordt gemaakt of aangeschaft om de specifieke functies uit te voeren waarvoor de computer is aangeschaft. Denk hierbij aan boekhoudprogramma's, tekstverwerkers, CRM-software, salarisadministratie en verkoopsystemen, maar ook aan webservers, printerdrivers en allerlei andere hulpprogramma's.
[bewerk] Hardware
Interne hardware:
* de voeding
* een moederbord
* een processor
* het geheugen
* de harde schijf
* de schijf- of RAID-controller
* CD/DVD speler en brander
* een USB-controller
* een videocontroller
* een geluidscontroller
* een netwerkcontroller met eventueel Wi-Fi en/of Bluetooth
* een interne modem
* een FireWire-controller
Mogelijke externe hardware:
* monitor
* toetsenbord
* muis
* printer
* scanner
* externe modem
* luidsprekers
* microfoon
* webcam
* USB-stick
Onder hardware wordt verstaan "Alle tastbare Computer
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
Een personal computer van het einde van de twintigste eeuw.
___
Portaal:Portalenoverzicht
Portaal Computer
___
:Afbeelding:Nl-Computer-article.ogg
Geluid afspelen
(download/info)
Een computer is een apparaat waarmee gegevens volgens formele procedures (algoritmen) kunnen worden verwerkt. Meestal wordt met het woord computer een digitaal apparaat bedoeld, maar er bestaan ook analoge computers.
Oorspronkelijk werd het Engelse woord computer gebruikt om iemand mee aan te duiden die gecompliceerde berekeningen uitvoerde, met of zonder mechanische hulpmiddelen - vergelijk ook de Duitse term voor computer: 'Rechner' (rekenaar) en de Zuid-Afrikaanse term voor computer: 'rekenaar' - maar later werd de term ook gebruikt om apparaten te benoemen. Moderne computers worden voor veel meer gebruikt dan alleen wiskundige toepassingen. Ook veel administratieve en financiële taken worden aan de computer opgedragen, het Franse woord voor computer was eerst 'calculateur' of rekenaar en evolueerde naar 'ordinateur' (orde op zaken zetten).
Sinds de grote opkomst van de computer worden zij ook gebruikt voor infor